मुंबई (पीटीआय) - मराठा आरक्षण  आंदोलनाचे कार्यकर्ते मनोज जरांगे यांनी दक्षिण मुंबईतील आझाद मैदानावर उपोषण सुरू ठेवत असताना, त्यांच्या समर्थकांनी जवळच्या सीएसएमटी स्टेशन परिसराला क्रीडांगणात रूपांतरित केले, जिथे ते कबड्डी, खो खो आणि एकमेकांशी कुस्ती खेळताना दिसून आले.

सोमवारी काही निदर्शकांनी उरलेले अन्न, रिकाम्या पाण्याच्या बाटल्या आणि रॅपर्स रस्त्याच्या मध्यभागी, स्टेशन प्लॅटफॉर्मवर आणि अगदी रुळांवरही फेकले.

सोमवारी आझाद मैदानाबाहेरील रस्त्यावर, काही आरक्षण समर्थक निदर्शक क्रिकेट खेळताना दिसले, कारण आंदोलनाला विविध रंग मिळाले. संपूर्ण महाराष्ट्रातून आंदोलक मुंबईत येऊन स्वतःला व्यस्त ठेवण्यासाठी आणि एकमेकांचे मनोबल वाढवण्यासाठी वेगवेगळ्या उपक्रमांमध्ये सहभागी झाले होते.

छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस (सीएसएमटी) आणि दक्षिण मुंबईतील इतर भागात आरक्षणासाठी शेकडो कार्यकर्ते जमल्याने वाहतूक कोंडी झाली आणि प्रवाशांची गैरसोय झाली.

सोमवारी सीएसएमटी येथे मोठ्या संख्येने निदर्शक कोट्याच्या मागणीच्या समर्थनार्थ नाचत आणि घोषणाबाजी करताना दिसले, ज्यामुळे ओबीसी गटांतर्गत मराठ्यांना आरक्षण मिळावे यासाठी जरांगे २९ ऑगस्टपासून उपोषण करत असलेल्या आझाद मैदानापासून काही मीटर अंतरावर असलेल्या या वर्दळीच्या स्थानकावर गर्दी झाली.

त्यांनी "मैं हूं डॉन" सारख्या हिंदी गाण्यांच्या तालावर आणि मराठी गाण्यांवरही नृत्य केले.

    सोमवारी दुपारी काही निदर्शकांनी हार्बर लाईनच्या रुळांच्या शेवटच्या टोकावर उड्या मारल्या, परंतु रेल्वे पोलिसांनी त्यांना लगेचच बाहेर पडण्यास सांगितले, असे एका अधिकाऱ्याने सांगितले.

    आंदोलकांच्या दुसऱ्या गटाने मानवी पिरॅमिड तयार केला आणि वर उभ्या असलेल्या व्यक्तीने समुदायाच्या कोटा-संबंधित मागण्यांचे फलक हातात घेतले होते. दुसऱ्या एका घटनेत, सीएसएमटी स्थानकात बसवलेल्या पंख्याचा ब्लेड वाकवण्यात आला.

    अधिकाऱ्यांच्या म्हणण्यानुसार, काही निदर्शकांनी रेल्वे स्थानकात कबड्डी, खो खो खेळले आणि एकमेकांशी कुस्ती केली, जे गेल्या काही दिवसांपासून अनेक आंदोलकांसाठी "घर" बनले आहे.

    पत्रकारांशी बोलताना सरकारी रेल्वे पोलिस आयुक्त राकेश कलासागर म्हणाले की, कोणताही अनुचित प्रकार टाळण्यासाठी रेल्वे प्रवासी आणि निदर्शक दोघांसाठीही पुरेशी सुरक्षा व्यवस्था केली आहे. 

    आम्ही निदर्शकांना विनंती केली आहे की, पोलिसांना सहकार्य करा आणि दैनंदिन रेल्वे प्रवाशांसाठी काही जागा राखून ठेवा. जेणेकरून प्रवाशांना त्रास होणार नाही.

    सोमवारी, महापालिका मार्ग, जेजे मार्ग आणि डीएन रोडकडे जाणाऱ्या रस्त्यावर असंख्य आंदोलक जमले होते, ज्यामुळे काही काळ वाहतूक ठप्प झाली होती.

    निदर्शकांच्या काही गटांनी बॉम्बे स्टॉक एक्सचेंज इमारतीच्या परिसरात प्रवेश करण्याचा प्रयत्न केला, परंतु सुरक्षा अधिकाऱ्यांनी त्यांना रोखले. त्यानंतर आंदोलकांनी इमारतीबाहेर ‘एक मराठा लाख मराठा’ आणि ‘आरक्षण आमचा हक्क चे’ अशा घोषणा दिल्या.

    मुंबई उच्च न्यायालयाच्या आदेशानंतर, पोलिसांनी आझाद मैदानाकडे जाणाऱ्या रस्त्यावर बॅरिकेड्स लावले आहेत.

    मुंबई सीएसएमटी येथील गर्दीच्या प्लॅटफॉर्ममुळे प्रवाशांना, विशेषतः ऑफिसला जाणाऱ्यांना, ट्रेनने प्रवास करण्याची गैरसोय झाली आहे.

    सोमवारी काही निदर्शकांनी सीएसएमटी, बीएमसी परिसराबाहेर आणि मेट्रो थिएटरजवळील रस्त्यांवर बेस्ट बसेससह इतर वाहनांचा मार्ग अडवून त्यांचा मार्ग रोखण्याचा प्रयत्न केला, परंतु पोलिसांनी त्यांना पांगवले.

    जरांगे हे इतर मागासवर्गीय (ओबीसी) प्रवर्गांतर्गत मराठा समाजाला १० टक्के आरक्षण देण्याच्या मागणीसाठी अनिश्चित काळासाठी उपोषण करत आहेत. त्यांच्या आंदोलनाला पाठिंबा देण्यासाठी समुदायातील हजारो लोक मुंबईत दाखल झाले आहेत.

    सोमवारी संध्याकाळी, राज्याच्या विविध भागांतून अन्न घेऊन जाणारी वाहने सीएसएमटी स्थानकाबाहेर आली आणि निदर्शकांनी मोठ्याने जयजयकार करत समुदायातील सदस्यांमध्ये अन्नपदार्थ वाटप केले. त्यांनी ऑफिसमधून घरी जाणाऱ्या लोकांनाही अन्नपदार्थही दिले.

    बृहन्मुंबई महानगरपालिकेने (बीएमसी) सांगितले की त्यांनी आझाद मैदान आणि आजूबाजूच्या परिसरात स्वच्छता राखण्यासाठी सुमारे 1,000 स्वच्छता कर्मचारी तैनात केले आहेत, जिथे मोठ्या संख्येने निदर्शक जमले आहेत.

    बीएमसीने सांगितले की त्यांनी निदर्शकांमध्ये कचरा संकलन पिशव्या वाटल्या आहेत आणि त्यांना कचरा पिशव्यांमध्ये टाकून महापालिकेला देण्याचे आवाहन केले आहे. याशिवाय, महापालिकेने विविध ठिकाणी ४०० शौचालये उभारली आहेत.

    स्वच्छता कर्मचाऱ्यांची तैनाती असूनही, आझाद मैदानाबाहेरील रस्त्यांवर, विशेषतः सीएसएमटीसमोरील चौकात आणि आंदोलकांची वाहने पार्क केलेल्या जोड रस्त्यांवर कचरा टाकण्यात आला.

    संध्याकाळी, सीएसएमटीच्या बाहेरील चौक पाण्याच्या बाटल्या, केळीची साले, चहाचे कप, रॅपर आणि टाकून दिलेले अन्नपदार्थ पसरलेले डंपिंग ग्राउंडसारखे दिसत होते. हलक्या पावसामुळे बेशिस्तपणे पार्क केलेली वाहने आणि चिखलामुळे लोक आणि वाहनांची हालचाल कठीण झाली.

    काही निदर्शकांनी रस्त्याच्या कडेला ब्रेड, समोसे, फळे आणि लोणचे यासारखे उरलेले अन्नपदार्थ फेकले होते. रस्ते धुण्यासाठी वॉटर जेट मशीन वापरण्यासोबतच, बीएमसी कर्मचारी परिसरातील अन्न कचरा आणि इतर कचरा साफ करताना दिसले.

    सीएसएमटीमधील परिस्थितीही वेगळी नव्हती. रिकाम्या पाण्याच्या बाटल्या, रॅपर, पुठ्ठ्याचे खोके आणि उरलेले अन्न स्टेशनच्या चौकात, प्लॅटफॉर्मवर आणि अगदी रुळांवरही पसरलेले होते.

     दरम्यान पुणे जिल्ह्यातील आंबेगाव तालुक्यामधील निदर्शकांचा एक गट सीएसएमटी स्टेशन परिसर स्वच्छ करताना दिसला.