Delhi ganeshotsav : गणेशोत्सवासाठी आता अवघे आठ दिवस शिल्लक राहिल्याने गणेश मंडळांच्या तयारीला वेग आला आहे. त्याचबरोबर घराघरात गणेशाच्या आगमनाची आतुरता वाढली आहे. यंदा २७ ऑगस्टपासून गणेश उत्सव सुरू होत असून वातावरण आतापासूनच भक्तिमय बनले आहे. दरवर्षीप्रमाणे यंदाही राजधानी दिल्लीत अनेक सांस्कृतिक कार्यक्रमांचे आयोजन केले आहे. कारण हा केवळ धार्मिक उत्सव नसून तर दिल्लीच्या कानाकोपऱ्यात स्थायिक झालेल्या मराठी समाजासाठी त्यांची संस्कृती, परंपरा जपण्याबरोबरच सामाजिक जबाबदारी पार पाडण्याची एक सुंदर संधी आहे. गणेश उत्सवासोबतच पर्यावरण संरक्षण आणि संकल्प देखील जोडलेले आहेत.
कला आणि गणेश भक्तांच्या श्रद्धेचे ठिकाण कोकणातील 'पेन' गाव -
दिल्ली शहरातील भव्य मंडपांचा आत्मा महाराष्ट्रातील रायगड जिल्ह्यातील 'पेन' या छोट्याशा गावात राहतो. पहाडगंज मंडळाचे सदस्य अभिजीत गोडबोले म्हणतात, पेन हे फक्त एक गाव नाही, तर हस्तकला, संस्कृती आणि भक्तीचा एक जिवंत उत्सव आहे. हे असे गाव आहे जिथे लोक वर्षातील ११ महिने फक्त एकच काम करतात. ते म्हणजे गणेश मूर्ती बनवण्याचे येथील वैशिष्ट्ये म्हणजे शाडूच्या मातीपासून बनवलेल्या मूर्ती. ही माती केवळ या भागातच आढळते व त्यापासून सुंदर व सुबक मूर्ती तयार केल्या जातात. ही नैसर्गिक माती आहे, जी प्लास्टर ऑफ पॅरिस (पीओपी) सारखी नसून पाण्यात टाकताच काही सेकंदात विरघळते. त्यानंतर ही माती झाडांना देखील घालता येते. यामुळे पर्यावरणाची काहीच हानी न करता उत्सव साजरा करता येतो.
दिल्लीत मराठी परंपरा व वारशाचा अद्भूत मिलाफ -
जुन्या दिल्लीतील पहाडगंज हा परिसर गेल्या 105 वर्षांपासून गणेशोत्सवाच्या परंपरेचा साक्षीदार आहे. येथील सजवलेला गणेश पंडाल दरवर्षी अधिक भव्य होतो. तथापि, काळाबरोबर त्यातही बदल झाला आहे. आता सार्वजनिक गणेशोत्सवासोबत लोकांनी आपल्या घरातही गणपती बसवण्यास सुरुवात केली आहे. यामुळे पंडालमधील भाविकांची संख्या थोडी कमी झाली आहे, परंतु उत्सवाचा उत्साह तोच आहे.
पूर्व दिल्लीत दिसला 'मिनी महाराष्ट्र'-
पूर्व दिल्लीतील आनंद विहार येथील पूर्वांचल महाराष्ट्र मंडळ त्यांच्या 42 व्या गणपती उत्सवासह दिल्लीत महाराष्ट्राची चैतन्यशील संस्कृती सादर करण्यासाठी सज्ज आहे. मंडळाचे सदस्य प्रयिर मित्रा म्हणतात, आमचा प्रयत्न दिल्लीतील लोकांना महाराष्ट्राची खरी परंपरा आणि संस्कृती अनुभवता यावी हा आहे. यावेळी ग्वाल्हेर आणि पेण या दोन्ही ठिकाणांहून मातीच्या मूर्ती येथे आणल्या जाणार आहेत.
बाजारात कृष्ण मुकुट आणि पेनच्या मूर्तींना अधिक मागणी -
राजधानीतील बाजारपेठांमध्येही या उत्सवाची गर्दी स्पष्टपणे दिसून येत आहे. दुकानदारांनी सांगितले की, गणेशमूर्ती तसेच कृष्ण मुकुट आणि पारंपारिक महाराष्ट्राचा फेटा असलेल्या मूर्तींचा ट्रेंड वाढला आहे. मातीपासून बनवलेल्या पर्यावरणपूरक मूर्तींना जास्त मागणी आहे. एका दुकानदाराने सांगितले की, आम्ही पेण गावातून सुमारे 1500 मूर्ती मागवल्या आहेत. आमचे बरेच ग्राहक आहेत जे विशेषतः पेणच्या मूर्तींची मागणी करतात.
महाराष्ट्र मंडळ मयूर विहारकडून गणेशोत्सवाचे 38 वे वर्ष -
महाराष्ट्र मंडळ मयूर विहारकडून दरवर्षीप्रमाणे यंदाही गणेशोत्सवाचे आयोजन करण्यात आले आहे. यंदा मंडळाचे 38 वे वर्ष असून यंदा चार दिवस चालणाऱ्या सार्वजनिक गणेशोत्सवादरम्यान अनेक सांस्कृतीक कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात आले आहे.
दिल्लीचा महाराजा मंडळात 'ऑपरेशन सिंदूर'चा देखावा -
लक्ष्मी नगरच्या प्रियदर्शनी विहारमध्ये असलेले 'दिल्लीचा महाराजा' हा शहरातील सर्वात प्रसिद्ध मंडळापैकी एक आहे. यंदाचे मंडळाचे 24 वे वर्ष असून यावेळी मंडळाने 'ऑपरेशन सिंदूर' या थीमवर आधारित देखावा केला आहे. पाच दिवस गणेश पुराण, भजन संध्या आणि सांस्कृतिक कार्यक्रमांचे आयोजन केले आहे. हा उत्सव केवळ भक्तीपुरता मर्यादित नसून. मोफत आरोग्य तपासणी शिबिर, 'एक पेड माँ के नाम' मोहिमेअंतर्गत रोपे वाटली जातील, जेणेकरून पर्यावरण संरक्षणाचा संदेश घराघरात पोहोचेल.