लाईफस्टाईल डेस्क, नवी दिल्ली. Kitchen Health Tips:  आजकाल, जवळजवळ प्रत्येक घरात नॉन-स्टिक कुकवेअरचा वापर सामान्य झाला आहे. या भांड्यांमुळे स्वयंपाक करणे सोपे होते आणि अन्न जळण्याची किंवा चिकटण्याची समस्या कमी होते (Non Stick Pan Safety).

तथापि, नॉन-स्टिक कुकवेअरच्या वापरामुळे अनेक आरोग्य धोके (Non Stick Cookware Health Risk) देखील उद्भवू शकतात. नॉन-स्टिक कुकवेअर वापरण्याचे तोटे काय आहेत ते जाणून घेऊया.

विषारी रसायनांचा धोका
नॉन-स्टिक कुकवेअर बनवण्यासाठी पॉलीटेट्राफ्लुरोइथिलीन (PTFE) नावाचे रसायन वापरले जाते. हा एक कृत्रिम पदार्थ आहे जो अन्न चिकटण्यापासून रोखतो. तथापि, जेव्हा हे भांडे जास्त गरम होते तेव्हा ते रासायनिकरित्या तुटू लागते आणि विषारी धूर सोडते. या धुराच्या श्वासामुळे डोकेदुखी, चक्कर येणे आणि फ्लूसारखी लक्षणे उद्भवू शकतात. दीर्घकाळ त्याच्या संपर्कात राहिल्याने गंभीर आरोग्य समस्या देखील उद्भवू शकतात.

हेही वाचा:सकाळच्या नाश्त्यासाठी आरोग्यदायी आहे बीटरूट इडली,जाणून घ्या ही सोपी रेसिपी 

परफ्लुरोओक्टॅनोइक अॅसिड (PFOA) चे धोके
नॉन-स्टिक कुकवेअर बनवण्याच्या प्रक्रियेत PFOA नावाचे रसायन देखील वापरले जाते. हे रसायन आरोग्यासाठी हानिकारक मानले जाते. PFOA च्या संपर्कात आल्याने कर्करोग, थायरॉईड विकार, यकृताचे नुकसान आणि रोगप्रतिकारक शक्तीवर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतात. जरी अनेक कंपन्या आता PFOA-मुक्त उत्पादने बनवत असल्या तरी, हे रसायन जुन्या भांड्यांमध्ये अजूनही असू शकते.

गरम केल्यावर हानिकारक पदार्थांचे उत्सर्जन
जेव्हा नॉन-स्टिक कुकवेअर खूप जास्त तापमानाला गरम केले जाते तेव्हा त्याचा थर तुटू लागतो आणि लहान कण अन्नात जाऊ शकतात. हे कण शरीरात गेल्यानंतर विषारी बनू शकतात. यामुळे पचनसंस्था, यकृत आणि मूत्रपिंडांना नुकसान होऊ शकते.

दीर्घकालीन वापरामुळे आरोग्य धोके
नॉन-स्टिक कुकवेअरचा दीर्घकाळ वापर केल्याने शरीरात रसायने जमा होऊ शकतात. ही रसायने हळूहळू शरीरात जमा होतात आणि दीर्घकाळात गंभीर आजारांना कारणीभूत ठरू शकतात. विशेषतः, यामुळे हार्मोनल असंतुलन आणि प्रजनन समस्या उद्भवू शकतात.

    पर्यावरणावर परिणाम
    नॉन-स्टिक कुकवेअर बनवण्याची आणि नष्ट करण्याची प्रक्रिया देखील पर्यावरणाला हानी पोहोचवते. या भांड्यांमध्ये वापरलेली रसायने निसर्गात लवकर विरघळत नाहीत आणि पर्यावरण प्रदूषित करतात. यामुळे केवळ मानवांचेच नव्हे तर प्राणी आणि वनस्पतींचेही नुकसान होते.

    हेही वाचा:Moong Dal Recipes: या सोप्या पद्धतीने तुमच्या जेवणात समाविष्ट करा प्रथिनेयुक्त मूग डाळ

    सुरक्षित वापरासाठी टिप्स
    नॉन-स्टिक कुकवेअरचे नुकसान टाळण्यासाठी, काही खबरदारी घेतली पाहिजे, जसे की-

    • भांडी जास्त गरम करू नका. जेवण फक्त मध्यम आचेवर शिजवा.
    • खरचटलेली भांडी वापरू नका कारण त्यातून रसायने बाहेर पडण्याची शक्यता जास्त असते.
    • नॉन-स्टिक भांडी धुण्यासाठी सौम्य डिटर्जंट आणि मऊ स्पंज वापरा.
    • PFOA-मुक्त आणि पर्यावरणपूरक उत्पादने निवडा.

    Disclaimer: लेखात नमूद केलेला सल्ला आणि सूचना केवळ सामान्य माहितीच्या उद्देशाने आहेत आणि व्यावसायिक वैद्यकीय सल्ला म्हणून घेऊ नये. आपल्याला काही प्रश्न किंवा चिंता असल्यास, नेहमी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.