लाईफस्टाईल डेस्क, नवी दिल्ली. रात्र पडताच, दिवे बंद होतात आणि दिवसभर थकून पती-पत्नी अंथरुणावर झोपतात. मग अचानक, एक छोटेसे घरगुती "युद्ध" सुरू होते - "अरे! ही माझी बाजू आहे, तुम्ही तिकडे जा." दुसरी व्यक्ती चिडून म्हणते, "त्याने काय फरक पडतो? फक्त एकच बेड आहे!" पण सत्य हे आहे की, त्यामुळे फरक पडतो. थोड्या वेळासाठी रस्सीखेच केल्यानंतर, दोघेही त्यांच्या "आपल्या जागेवर" परततात.
जर ही गोष्ट तुम्हाला परिचित वाटत असेल, तर तुम्ही एकटे नाही आहात. मानसशास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की बेडची विशिष्ट बाजू निवडणे ही एक चूक नाही (Why We Prefer One Side of the Bed) आपले मानसशास्त्र आणि खोलवर रुजलेल्या सवयी त्यामागे आहेत. चला जाणून घेऊया.
झोपेचे नमुने आणि तुमचे आरोग्य
अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की जगभरातील जवळजवळ अर्धे प्रौढ त्यांच्या बाजूला झोपणे पसंत करतात. ही स्थिती मणक्यासाठी चांगली आहे आणि झोपेचा त्रास कमी करते, परंतु कोणत्या बाजूला झोपण्याचे परिणाम तुम्हाला माहिती आहेत का?
- उजवी बाजू: एका अभ्यासानुसार, उजव्या बाजूने झोपणाऱ्यांना चांगली झोप येते. यामुळे महत्त्वाच्या अवयवांवर आणि नसांवर कमी दबाव पडतो.
- डावी बाजू: जर तुम्हाला अॅसिडिटी किंवा रिफ्लक्सचा त्रास असेल तर डाव्या कुशीवर झोपणे चांगले कारण त्यामुळे तुमचे पोट अन्ननलिकेच्या खाली राहते. ही बाजू गर्भवती महिलांसाठी देखील चांगली मानली जाते.
- पाठीवर झोपणे: जे लोक पाठीवर झोपतात त्यांना वारंवार झोपेचा त्रास आणि घोरणे किंवा 'स्लीप एपनिया' होण्याचा धोका जास्त असतो.
सुरक्षा आणि मानसिक खेळ
बेडची तुमची बाजू निवडणे हे केवळ शारीरिक आरामाबद्दल नाही तर आपल्या पूर्वजांकडून मिळालेल्या भीती आणि सुरक्षिततेच्या भावनेबद्दल देखील आहे. आपण अवचेतनपणे सुरक्षितता शोधतो. काही लोक भिंतीकडे तोंड करून झोपणे पसंत करतात कारण त्यांना तिथे सुरक्षित वाटते, तर काही लोक दाराच्या सर्वात जवळची बाजू निवडतात.
मानसशास्त्रज्ञांच्या मते, असे लोक स्वतःला "संरक्षक" मानतात किंवा धोक्याच्या वेळी जवळच सुटकेचा मार्ग हवा असतो. ज्याप्रमाणे आपल्याला वर्गात किंवा ऑफिसमध्ये एकाच सीटवर राहणे आवडते, त्याचप्रमाणे तीच जुनी बेड स्पॉट मेंदूला आराम देते.
व्यक्तिमत्त्वाचाही एक संबंध असतो
हे विचित्र वाटेल, पण तुमची बाजू तुमच्या व्यक्तिमत्त्वाबद्दलही बरेच काही सांगते. 2011 मध्ये यूकेमध्ये झालेल्या एका अभ्यासात असे आढळून आले की डाव्या कुशीवर झोपणारे लोक अधिक आनंदी आणि आशावादी असतात. उजव्या कुशीवर झोपणारे लोक कमी गंभीर आणि सामान्य मानले जात होते. बऱ्याचदा, जोडपी नातेसंबंधाच्या सुरुवातीलाच त्यांच्या बाजूने निर्णय घेतात आणि क्वचितच ते बदलतात.
आपल्या बाजूला झोपणे आपल्या मेंदूच्या कचरा व्यवस्थापन प्रणालीसाठी फायदेशीर ठरू शकते. प्राण्यांच्या अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की आपल्या बाजूला झोपल्याने मेंदूतील विषारी पदार्थ अधिक सहजपणे बाहेर काढण्यास मदत होते, ज्यामुळे भविष्यात अल्झायमर रोगासारख्या स्मृती कमी होण्याचा धोका कमी होऊ शकतो.
आपण बाजू का बदलू शकत नाही?
एकदा "आवडती बाजू" स्थापित झाली की, ती बदलणे खूप कठीण असते. याला "स्नायूंची स्मृती" आणि मानसिक सवय म्हणतात. आपले मेंदू त्या विशिष्ट जागेचा संबंध झोप आणि सुरक्षिततेशी जोडतात. म्हणूनच जेव्हा आपण हॉटेल किंवा नवीन घरात राहायला जातो तेव्हा आपण बाजू बदलतो तेव्हा आपल्याला अनेकदा एक विचित्र अस्वस्थता जाणवते.
