जेएनएन, नवी दिल्ली. Grishneshwar Jyotirlinga: हिंदू धर्मात ज्योतिर्लिंगाचे विशेष स्थान आहे. शिवलिंग हे भगवान शंकराचे प्रतीक म्हणून पूजले जाते. पुराणानुसार, शिवलिंगात भगवान शंकर वास करतात, असे मानले जाते. श्रावण महिन्यात भगवान शिवाची विशेष पूजा केली जाते.
देशभरात शिवाची अनेक ज्योतिर्लिंगे आहेत, परंतु 12 ज्योतिर्लिंगांना विशेष महत्त्व देण्यात आले आहे. या ज्योतिर्लिंगांपैकी एक म्हणजे घुष्णेश्वर ज्योतिर्लिंग, जे छत्रपती संभाजीनगरपासून सुमारे 25 किमी अंतरावर वेरुळ या गावात आहे. लोक या ठिकाणाला शिवालय असेही म्हणतात. हे मंदिर अहिल्याबाई होळकर यांनी बांधले होते. आज आपण या मंदिराची कहाणी सविस्तरपणे जाणून घेऊया.
घुष्णेश्वर ज्योतिर्लिंगाची कथा
दक्षिणेकडील देशातील देवगिरी पर्वतावर सुधर्मा नावाचा एक ब्राह्मण त्याची पत्नी सुदेहासोबत राहत होता. पती-पत्नीच्या आयुष्यात खूप अडचणी होत्या आणि त्यांना मुलेही नव्हती. मुले होण्यासाठी सुदेहाने तिची बहीण घुष्णा हिचे लग्न तिच्या पतीशी लावून दिले. घुष्णा भगवान शंकराची भक्त होती. ती दररोज 100 मातीच्या शिवमूर्ती बनवून खऱ्या भक्तीने भगवान शंकराची पूजा करायची.
भगवान शंकरांनी घुष्णाला आशीर्वाद दिला आणि तिला पुत्रप्राप्ती झाली. ब्राह्मणाच्या घरात मुलाच्या आगमनाचा आनंद आणि आनंद स्पष्टपणे दिसत होता. पण घुष्णाची मोठी बहीण सुदेहा सर्वांच्या आनंदाने खूश नव्हती. घुष्णाचा मुलगा तिला खटकू लागला. द्वेष इतका वाढला की एके दिवशी तिने तिच्या मुलाला मारून तलावात फेकून दिले.
ब्राह्मण कुटुंबावर दुःखाचा डोंगर कोसळला आणि संपूर्ण घरावर शोककळा पसरली, पण घुष्णाला तिच्या भक्तीवर पूर्ण विश्वास होता. ती शोक न करता भगवान शंकराची पूजा करत राहिली. ती पूर्वीप्रमाणेच तलावाजवळ 100 शिवलिंगांची पूजा करायची. एके दिवशी तिचा मुलगा तलावातून जिवंत बाहेर येताना दिसला. शिवाच्या कृपेने, घुष्णाला तिचा मुलगा जिवंत आढळला. त्याच वेळी, भगवान शिव स्वतः तिथे प्रकट झाले आणि मोठी बहीण सुदेहाला शिक्षा करू इच्छित होते, परंतु घुष्णावे तिच्या स्वभावानुसार भगवान शिवाला तिला क्षमा करण्याची विनंती केली.
भगवान शिव त्यांच्या एका समर्पित भक्तावर प्रसन्न झाले आणि त्यांना वरदान मागण्यास सांगितले. तेव्हा घुष्णा म्हणाली की, जगाच्या कल्याणासाठी तुम्ही येथेच स्थायिक व्हा. भगवान शिव म्हणाले की, मी तयार आहे आणि मी त्यांना माझ्या परम भक्ताच्या नावावरून घुष्णेश्वर म्हणेन. तेव्हापासून या ज्योतिर्लिंगाची घुष्णेश्वर ज्योतिर्लिंग म्हणून पूजा केली जाते.
डिसक्लेमर
'या लेखात समाविष्ट असलेल्या कोणत्याही माहिती/सामग्री/गणनेची अचूकता किंवा विश्वासार्हता हमी नाही. ही माहिती विविध माध्यमे/ज्योतिषी/पंचांग/प्रवचने/श्रद्धा/धार्मिक ग्रंथांमधून गोळा करून तुमच्यापर्यंत पोहोचवली आहे. आमचा उद्देश केवळ माहिती पोहोचवणे आहे, त्याच्या वापरकर्त्यांनी ती केवळ माहिती म्हणून विचारात घ्यावी. याशिवाय, त्याच्या कोणत्याही वापराची जबाबदारी वापरकर्त्याची स्वतःची असेल.'