जेएनएन, मुंबई.Bail Pola 2025: बैलपोळा सणाचा उत्साह केवळ महाराष्ट्रापुरता मर्यादित नसून शेजारील राज्यांतही मोठ्या आनंदात साजरा केला जातो. शेतकऱ्यांचा आणि बैलांचा स्नेह जपणारा हा सण मध्यप्रदेश, छत्तीसगड, कर्नाटक आणि तेलंगणातही पारंपरिक पद्धतीने साजरा होतो.
या दिवशी शेतकरी आपल्या बैलांना सजवून, पूजा करून त्यांचा सन्मान करतात. गावोगावी मिरवणुका काढल्या जातात आणि शेतकरी कुटुंबांत विशेष जेवणाचा बेत असतो. महाराष्ट्रात जसा पोळ्याचा उत्साह दिसतो, तसाच उत्साह मध्यप्रदेशात ‘पोल्या’ या नावाने तर छत्तीसगड, कर्नाटक आणि तेलंगणात स्थानिक परंपरेनुसार अनुभवायला मिळतो.
कृषिप्रधान जीवनशैलीत बैलांचे महत्त्व अधोरेखित करणारा हा सण शेतकऱ्यांच्या श्रमसंस्कृतीला सलाम करणारा ठरतो.या दिवशी शेतकरी बैलांना कामातून मोकळं करून त्यांची आंघोळ, सजावट, शिंगांना रंग, पूजा-अर्चा करून त्यांना गोडधोड खाऊ घालतात. बैल हा शेतकऱ्याचा प्रमुख सोबती मानला जात असल्याने त्यांच्याप्रती कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी हा सण पाळला जातो.
‘पोळा’च्या निमित्ताने ग्रामीण भागात पारंपरिक खाद्यपदार्थ, गावोगावी नाचगाणी आणि उत्साहाचं वातावरण पाहायला मिळतं. त्यामुळे हा सण शेतकरी आणि बैल यांच्यातील अटूट नात्याचं प्रतीक ठरतो.
या राज्यांमध्ये साजरा केला जातो पोळा
- महाराष्ट्र : विदर्भ, मराठवाडा, पश्चिम महाराष्ट्रासह संपूर्ण राज्यात पोळ्याची धूम दिसून येते.
- मध्य प्रदेश : विशेषतः ग्रामीण भागात हा सण महाराष्ट्राप्रमाणेच साजरा केला जातो.
- छत्तीसगड : शेतकऱ्यांच्या जीवनाशी निगडित असल्याने येथेही पोळ्याची परंपरा आढळते.
- कर्नाटक : उत्तर कर्नाटकात ‘पोळा’ सण मोठ्या उत्साहात पाळला जातो.
- तेलंगणा आणि आंध्र प्रदेश : काही भागांत बैलांची पूजा करून पोळ्यासारखा उत्सव साजरा होतो.
सणाचे महत्त्व
बैल हा शेतकऱ्याचा प्रमुख साथीदार आहे. शेतातील नांगरणी, राबणे, गाडा ओढणे यांसारख्या कामांत बैलांची मेहनत महत्वाची असते. वर्षभर अखंड काम करणाऱ्या बैलांना विश्रांती देऊन त्यांचा सन्मान करण्यासाठी पोळा हा सण पिढ्यान्पिढ्या शेतकरी कुटुंबांनी जपला आहे.
हेही वाचा: Bail Pola 2025: बैलांची सेवा, शेतकऱ्यांची कृतज्ञता बैलांच्या खांदे मळणीची अनोखी परंपरा