मुंबई: Mehul Choksi Extradition : मुंबईतील आर्थर रोड तुरुंगात फरार व्यापारी मेहुल चोक्सीला ठेवण्यासाठी मूलभूत सुविधांनी सुसज्ज दोन खोल्यांचे बॅरेक बांधण्यात आले आहे. भारताने या बॅरेकचे फोटो बेल्जियमच्या अधिकाऱ्यांना सुपूर्द केले आहेत. लवकरच चोक्सीला बेल्जियममधून भारतात प्रत्यार्पण केले जाईल अशी अपेक्षा आहे. भारतीय तुरुंगांमधील वाईट परिस्थितीच्या दाव्याचे खंडन करण्यासाठी भारताने हे फोटो बेल्जियमला सुपूर्द केले आहेत.
चोक्सीला आर्थर रोड (arthur road jail) तुरुंगाच्या बॅरेक क्रमांक 12 मध्ये ठेवण्यात येणार आहे. 26/11 च्या दहशतवादी हल्ल्यातील आरोपी अजमल कसाबलाही त्याच बॅरेकमध्ये ठेवण्यात आले होते. चोक्सीची चौकशी याच बॅरेकमध्ये होईल जेव्हा तो तपास यंत्रणांच्या ताब्यात नसून न्यायालयीन कोठडीत असेल. हे लक्षात घ्यावे की मेहुलच्या वकिलांनी बेल्जियमच्या न्यायालयात भारतीय तुरुंगांमध्ये गर्दी आणि असुरक्षितता असल्याचा आरोप केला होता.
तथापि, बेल्जियमच्या न्यायालयाने चोक्सीचा हा बचाव युक्तिवाद फेटाळून लावला. चोक्सीच्या वकिलांनी बेल्जियमच्या न्यायालयात असाही आरोप केला होता की भारतीय तुरुंगांची परिस्थिती खराब आहे आणि न्यायव्यवस्थेला स्वातंत्र्य नाही. न्यायालयाने हे दावे फेटाळून लावले, असे म्हटले की व्यक्तीने सादर केलेले अहवाल शीख चळवळ आणि तिहार तुरुंग यासारख्या असंबंधित बाबींशी संबंधित आहेत आणि चोक्सीला भारतात अन्याय किंवा गैरवर्तनाचा कोणताही वैयक्तिक धोका आहे हे सिद्ध होत नाही.
बेल्जियमच्या न्यायालयाने चोक्सीच्या मीडिया ट्रायल भीतीवरही भाष्य केले आणि म्हटले की फसवणूक प्रकरणांचे मीडिया कव्हरेज हे नैसर्गिक आहे आणि ते पक्षपातीपणाचे कारण नाही किंवा निष्पक्ष खटल्याच्या त्याच्या अधिकारांचे उल्लंघन करत नाही. न्यायालयाने पुढे म्हटले की चोक्सी भारतात छळ, अन्याय्य खटला किंवा वैद्यकीय सेवा नाकारल्या जातील हे दर्शविणारा कोणताही पुरावा देण्यात अयशस्वी ठरला आहे. बेल्जियमच्या न्यायालयाने दिलेल्या या आदेशामुळे चोक्सीच्या प्रत्यार्पणाची प्रक्रिया पुढे जाण्याचा मार्ग मोकळा झाला आहे, ज्यामुळे राजकीय छळ आणि मानवी हक्कांचे उल्लंघन झाल्याचे त्याचे दावे फेटाळून लावले आहेत.
हे लक्षात घ्यावे की भारत सरकारने त्यांच्या सादरीकरणात चोक्सीचे हक्क आणि आरोग्य संरक्षित केले जाईल याचीही हमी दिली आहे. त्यात म्हटले आहे की आर्थर रोड तुरुंग आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील नजरकैदेच्या मानकांची पूर्तता करतो आणि आवश्यक वैद्यकीय मदत पुरवतो. भारताच्या नोंदीत असे म्हटले आहे की सदर व्यक्तीला केवळ बॅरेक क्रमांक 12 मध्ये ठेवले जाईल आणि केवळ वैद्यकीय कारणांसाठी किंवा न्यायालयीन सुनावणीसाठी बाहेर काढले जाईल. तो तपास यंत्रणेच्या नव्हे तर भारताच्या न्यायिक न्यायालयांच्या अधिकारक्षेत्रात असेल.