नवी दिल्ली : डोनाल्ड ट्रम्प यांनी पुन्हा एकदा अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्षपद स्वीकारल्यापासून, भारताबाबत त्यांची विधाने पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या सरकारला अस्वस्थ करत आहेत.
या संदर्भात, अध्यक्ष ट्रम्प यांनी गुरुवारी दावा केला की पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी त्यांना आश्वासन दिले आहे की भारत यापुढे रशियाकडून तेल खरेदी करणार नाही. त्यांनी असा दावाही केला की भारतीय पंतप्रधानांनी दोन दिवसांपूर्वी त्यांच्याशी झालेल्या संभाषणात हे आश्वासन दिले होते.
तर, गुरुवारी दुपारपर्यंत, भारत सरकारने मोदी आणि ट्रम्प यांच्यातील कोणत्याही संभाषणाची माहिती जाहीर केलेली नाही किंवा रशियाकडून तेल खरेदी कमी करण्याबाबत कोणतीही माहिती दिलेली नाही.
ट्रम्प यांनी माध्यमांशी केलेल्या संभाषणात केलेल्या या विधानावर भारतीय परराष्ट्र मंत्रालयाने निश्चितच योग्य प्रतिक्रिया दिली आहे, परंतु ट्रम्प आणि मोदी यांच्यातील चर्चेचा किंवा रशियन तेल खरेदी कमी करण्याचा कोणताही उल्लेख नाही.
भारतीय ग्राहकांच्या हिताचे रक्षण करणे ही आमची सतत प्राथमिकता आहे.
भारत हा तेल आणि वायूचा एक महत्त्वाचा आयातदार आहे. अस्थिर ऊर्जा परिस्थितीत भारतीय ग्राहकांच्या हिताचे रक्षण करणे हे आमचे नेहमीच प्राधान्य राहिले आहे. आमची आयात धोरणे पूर्णपणे या उद्देशावर आधारित आहेत, असे परराष्ट्र मंत्रालयाचे प्रवक्ते रणधीर जयस्वाल म्हणाले.
ते म्हणाले, भारतीय ऊर्जा धोरणाचे दोन उद्दिष्टे आहेत: स्थिर ऊर्जा किमती आणि सुरक्षित पुरवठा सुनिश्चित करणे. यामध्ये विविध स्रोतांकडून ऊर्जा खरेदी करणे आणि आपल्या ऊर्जा संसाधनांचा विस्तार करणे समाविष्ट आहे. अमेरिकेचा विचार केला तर, आम्ही अनेक वर्षांपासून तिथून आपली ऊर्जा खरेदी वाढवण्याचा प्रयत्न करत आहोत. गेल्या दशकात सातत्याने प्रगती झाली आहे. सध्याचे प्रशासन भारतासोबत ऊर्जा सहकार्य वाढविण्यास इच्छुक आहे आणि आम्ही यावर चर्चा करत आहोत.
मी पंतप्रधान मोदींवर नाराज आहे-
यापूर्वी, जेव्हा अमेरिकन राष्ट्रपती भवनात पत्रकारांनी ट्रम्प यांना विचारले की ते मलेशियामध्ये पंतप्रधान मोदींना भेटतील का, तेव्हा त्यांचे उत्तर होते, "हो, नक्कीच. ते माझे खूप चांगले मित्र आहेत. पण मी त्यांच्यावर रागावलो आहे कारण भारत रशियाकडून तेल खरेदी करत आहे, ज्यामुळे रशिया युद्ध सुरू ठेवत आहे. यामुळे युक्रेन आणि रशियामध्ये लाखो लोकांचा मृत्यू झाला आहे. भारत रशियाकडून तेल खरेदी करत आहे याबद्दल मला आनंद नाही. मोदींनी आज मला आश्वासन दिले आहे की भारत रशियाकडून तेल खरेदी करणे थांबवत आहे. ही खूप मोठी गोष्ट आहे. आता चीनही असेच करेल.
या संदर्भात, त्यांनी असाही दावा केला की त्यांनी दोन वर्षांपूर्वी मोदींशी बोलणे केले होते. तथापि, भारत आणि अमेरिकन सरकारांनी दिलेल्या अधिकृत माहितीनुसार, मोदी आणि ट्रम्प यांच्यातील शेवटची चर्चा 9 ऑक्टोबर 2025 रोजी झाली होती. ट्रम्पच्या संपूर्ण विधानात केलेल्या दाव्यांमध्ये सुसंगतता नाही.
उदाहरणार्थ, वरील विधानानंतर लगेचच, दुसऱ्या प्रश्नाच्या उत्तरात ट्रम्प म्हणाले, "त्यांनी (भारतीय पंतप्रधानांनी) आश्वासन दिले आहे की भारत रशियाकडून तेल खरेदी करणार नाही परंतु ते हळूहळू होईल.
भारताने रशियन तेल खरेदीत कपात -
आर्थिक कारणांमुळे, भारतीय तेल कंपन्यांनी सप्टेंबर 2025 मध्ये रशियाकडून 10 टक्के कमी कच्चे तेल खरेदी केले आहे या वस्तुस्थितीत काही तथ्य आहे, परंतु अमेरिकेचा दबाव याच्याशी संबंधित नाही. आंतरराष्ट्रीय कच्च्या तेलाच्या किमती कमी आहेत आणि रशियासह इतर तेल उत्पादक देश भारताला कमी किमतीत अधिक तेल पुरवण्यास तयार आहेत.
ट्रम्प यांच्या दाव्यानंतर काही तासांतच, भारतातील रशियाचे राजदूत डेनिस अलिपोव्ह यांनी नवी दिल्लीतील एका कार्यक्रमात सांगितले की, "मोदी आणि ट्रम्प यांच्यातील संभाषणाची मला माहिती नाही, परंतु भारत सरकार आपल्या जनतेचे हित लक्षात घेऊन निर्णय घेते आणि याच आधारावर रशियाकडून तेल खरेदी केले जात आहे.
त्यांनी असेही सांगितले की, पहिल्यांदाच रशिया भारताच्या चार प्रमुख व्यापारी भागीदारांमध्ये सामील झाला आहे. दोन्ही देशांमधील द्विपक्षीय व्यापार 70 अब्ज डॉलर्सपेक्षा जास्त झाला आहे. यामध्ये कच्चे तेल, खते आणि कृषी उत्पादनांचा व्यापार समाविष्ट आहे.