मुंबई (पीटीआय) - महान शिल्पकार राम व्ही सुतार, ज्यांच्या स्मारक निर्मितीने, ज्यामध्ये स्टॅच्यू ऑफ युनिटी समाविष्ट आहे, देशाच्या सार्वजनिक कलाक्षेत्राची व्याख्या केली, त्यांनी भारतीय स्मारक शिल्पकलेला जागतिक स्तरावर ओळख मिळवून देण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. बुधवारी रात्री उशिरा वयाच्या 100 व्या वर्षी निधन झालेले सुतार हे आधुनिक भारतीय शिल्पकलेतील एक उत्तुंग व्यक्तिमत्व होते.
सात दशकांहून अधिक काळाच्या कारकिर्दीत, त्यांनी कलात्मक वास्तववाद आणि ऐतिहासिक खोली यांचे मिश्रण करून देशातील काही सर्वात प्रतिष्ठित पुतळे आणि स्मारके तयार केली. "स्टॅच्यू मॅन" म्हणूनही ओळखले जाणारे, कांस्य आणि दगडावरील त्यांच्या अतुलनीय प्रभुत्वासाठी त्यांना भारतात आणि परदेशात प्रचंड आदर होता.
19 फेब्रुवारी 1925 रोजी महाराष्ट्रातील धुळे जिल्ह्यातील गोंडूर गावात जन्मलेले सुतार एका सामान्य कुटुंबातून पुढे येऊन भारतातील सर्वात प्रसिद्ध कलाकारांपैकी एक बनले. मुंबईतील सर जे.जे. स्कूल ऑफ आर्टमधून ते सुवर्णपदक मिळवून उत्तीर्ण झाले, जिथे त्याची अलंकारिक शिल्पकलेतील प्रतिभा लक्ष वेधून घेऊ लागली. सुतार नोएडा येथे राहत होते आणि त्यांचा तिथे एक स्टुडिओ होता.
देशातील ज्येष्ठ आणि नामवंत शिल्पकार, महाराष्ट्र भूषण, पद्मश्री व पद्मभूषण पुरस्काराने सन्मानित राम सुतार यांच्या निधनाचे वृत्त अत्यंत दुःखद आहे. बालपणापासूनच त्यांच्या हाताला प्रतिभेचा स्पर्श लाभला होता. त्यांच्या अजरामर शिल्पकृतींनी भारताला जागतिक पातळीवर वेगळी ओळख मिळवून दिली.… pic.twitter.com/NYE68cz2m0
— Sharad Pawar (@PawarSpeaks) December 18, 2025
या पुतळ्यांच्या निर्मितीत योगदान -
गुजरातमधील केवडिया येथील सरदार वल्लभभाई पटेल यांच्या 182 मीटर उंचीच्या पुतळ्याच्या स्टॅच्यू ऑफ युनिटीचे मुख्य शिल्पकार म्हणून त्यांना जागतिक ख्याती मिळाली. जगातील सर्वात उंच पुतळा तयार करणाऱ्या या प्रकल्पामुळे मोठ्या प्रमाणावरील स्मारक कलांचे मास्टर म्हणून त्यांची प्रतिष्ठा वाढली. त्यांच्या विशाल कलाकृतींमध्ये संसद संकुलात ध्यानस्थ स्थितीत बसलेले महात्मा गांधींचे पुतळे आहेत. डॉ. बी.आर. आंबेडकर, छत्रपती शिवाजी महाराज आणि भारत आणि परदेशातील अनेक राष्ट्रीय नेते आणि ऐतिहासिक व्यक्ती. त्यांची शिल्पे त्यांच्या जिवंत अभिव्यक्ती आणि बारकाव्यांकडे लक्ष देण्यासाठी ओळखली जातात.
कलेत दिलेल्या योगदानाबद्दल, सुतार यांना पद्मश्री आणि पद्मभूषण तसेच महाराष्ट्राचा सर्वोच्च नागरी पुरस्कार महाराष्ट्र भूषण यासह अनेक प्रतिष्ठित सन्मान मिळाले. आंतरराष्ट्रीय स्तरावर ख्याती असूनही, सुतार हे त्यांच्या साधेपणा, नम्रता आणि त्यांच्या कलाकृतीसाठी आयुष्यभर समर्पणासाठी ओळखले जात होते. तो त्यांच्या उत्तरार्धात व्यावसायिकदृष्ट्या सक्रिय राहिले आणि तरुण शिल्पकारांच्या पिढ्यांना मार्गदर्शन केले, ज्यांपैकी अनेकांनी यशस्वी कारकीर्द घडवली. सुतार यांच्या पश्चात त्यांचे कुटुंब आहे, ज्यामध्ये त्यांचा मुलगा अनिल सुतार यांचाही समावेश आहे, ज्याने महाराष्ट्रातील सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या पुतळ्यासह अनेक मोठ्या प्रकल्पांमध्ये त्यांच्यासोबत काम केले केले.
