लाईफस्टाईल डेस्क, नवी दिल्ली. आपल्या स्वयंपाकघरात दररोज कांदा वापरला जातो, भाज्या, सॅलड, पराठे ते चटणीपर्यंत, पण तुम्ही कधी विचार केला आहे का की तो कापायला सुरुवात करताच आपल्या डोळ्यातून पाणी का येते?
हो, हे असेच एक काम आहे जे आपल्याला प्रत्येक वेळी रडवते. कांद्यावर चाकू फिरताच आपले डोळे जळू लागतात आणि अश्रू वाहू लागतात. असे वाटते की कांदा आपल्या डोळ्यांशी लढत आहे. चला तुम्हाला सांगतो, यामागे एक मनोरंजक आणि आश्चर्यकारक वैज्ञानिक कारण आहे. ते कारण काय आहे (Why Onions Make You Cry), जे आपल्याला प्रत्येक वेळी रडवते ते जाणून घेऊया.
कांद्यामध्ये काय लपलेले असते?
कांद्याच्या थरांमध्ये अतिशय बारीक पेशी असतात, ज्यामध्ये सल्फर संयुगे (Sulfur Compounds) आणि एंजाइम (Enzymes) असतात. सहसा हे दोन्ही वेगळे राहतात, परंतु चाकूने कांद्याच्या पेशी कापताच त्या एकत्र मिसळतात. या रासायनिक अभिक्रियेमुळे एक तीव्र वायू तयार होतो, ज्याला लॅक्रिमॅटरी फॅक्टर म्हणतात. या वायूमुळे डोळ्यांना जळजळ होते.
डोळ्यांतून अश्रू का येतात?
आपले डोळे अत्यंत संवेदनशील असतात आणि कोणत्याही प्रकारच्या हानिकारक रसायनापासून किंवा वायूपासून स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी ते लगेच प्रतिक्रिया देतात. जेव्हा कांद्यातून बाहेर पडणारा वायू डोळ्यांच्या संपर्कात येतो तेव्हा डोळे त्याला धोकादायक पदार्थ मानतात. हा धोका टाळण्यासाठी, डोळ्यांच्या अश्रु ग्रंथी लगेच अश्रू सोडू लागतात. अश्रूंचे काम हे वायू धुवून टाकणे आहे, जेणेकरून डोळे सुरक्षित राहू शकतील.
कांद्याची संरक्षण यंत्रणा
शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की ही कांद्याची एक नैसर्गिक संरक्षण यंत्रणा आहे. निसर्गाने कांद्याला असे रसायन बनवण्याची क्षमता दिली आहे की ज्यामुळे कोणताही कीटक किंवा प्राणी त्याला हानी पोहोचवू शकत नाही. डोळ्यांत दंश निर्माण करणारा वायू केवळ मानवांनाच नाही तर प्राण्यांनाही दूर ठेवतो.
अश्रू टाळण्यासाठी सोपे मार्ग
कांदे थंड करा: कांदे कापण्यापूर्वी 10-15 मिनिटे रेफ्रिजरेटरमध्ये ठेवा. थंड कांदे कमी गॅस उत्सर्जित करतात.
धारदार चाकू वापरा. यामुळे कांद्याच्या पेशी कमी तुटतील आणि कमी गॅस निर्माण होईल.
पाण्याजवळ कापा: कांदे कापताना जवळच पाण्याने भरलेले भांडे ठेवा किंवा कांदा पाण्यात बुडवा आणि नंतर तो कापून घ्या, जेणेकरून गॅस पाण्यात विरघळेल.
हेही वाचा:संध्याकाळची भूक भागवण्यासाठी कुरकुरीत स्प्राउट्स पकोडे आहे एक निरोगी आणि चविष्ट पर्याय, जाणून घ्या सोप्पी रेसिपी