आरती तिवारी, नवी दिल्ली. गणपती घरी येण्यास आता काहीच दिवस उरले आहेत. घरातील प्रार्थना कक्षात गणेशजींचे स्थान आहे, बहुतेकदा गणपती कोणत्याही प्रकारच्या सजावटीमध्ये घरी येतो, भिंतीवरील घड्याळापासून मूर्ती आणि चित्रकला पर्यंत. जर तुम्ही बसून निरीक्षण केले तर घराच्या प्रत्येक कोपऱ्यात आणि गाडीच्या डॅशबोर्डवरही गणेशजी उपस्थित आहेत. प्रश्न असा आहे की, जर इतके गणपती असतील तर घरात वास्तुचे संतुलन कसे राखता येईल?
पुतळ्याचे गूढ
वास्तुशास्त्रानुसार, पूजाघरात कोणत्याही देवतेची फक्त एकच मूर्ती ठेवावी. यामुळे उर्जेचा प्रवाह संतुलित आणि केंद्रित राहतो. जर तुमच्याकडे गणेशजींच्या अनेक मूर्ती असतील, ज्या भेटवस्तू, सजावट किंवा संग्रह म्हणून आल्या असतील, तर त्या पूजाघराऐवजी घराच्या इतर भागात आदराने स्थापित केल्या जाऊ शकतात.
दिशा आणि मुद्रा देखील खास आहेत
गणेशाची मूर्ती योग्य दिशेने ठेवल्याने सकारात्मक ऊर्जा प्रसारित होते. ईशान्य (ईशान कोन) दिशा सर्वात शुभ मानली जाते. येथे मूर्ती ठेवल्याने आध्यात्मिक वाढ आणि शांती मिळते. उत्तर दिशा ही बुद्धी आणि संपत्तीचे क्षेत्र मानली जाते, जिथे गणेशाची स्थापना केल्याने ज्ञान आणि समृद्धी मिळते. आणखी एक गोष्ट, जेव्हा तुम्ही गणपतीची मूर्ती खरेदी करायला जाता तेव्हा तुम्हाला त्याच्या सोंडेच्या दिशेबद्दल गोंधळलेला असेलच ना? ते तुमच्या गरजेवर अवलंबून आहे. वाममुखी (डावीकडे तोंड असलेली) सोंड चंद्राच्या मऊ उर्जेशी संबंधित आहे, जी घरात शांती, समृद्धी आणि सुसंवाद आणते.
घरगुती जीवनासाठी हे सर्वात योग्य आहे. दक्षिणाभिमुख (उजवीकडे तोंड असलेले) सोंड सूर्याच्या तीव्र उर्जेशी संबंधित आहे. ते शिस्त, तपस्या आणि शक्तीचे प्रतीक आहे आणि मंदिरे आणि प्रार्थनास्थळांसाठी योग्य आहे. सरळ सोंड हे संपूर्ण संतुलन आणि तटस्थतेचे प्रतीक आहे, जे कामाच्या ठिकाणी सर्वोत्तम मानले जाते.
भावना
गणपती हा असा देव आहे, ज्याचे भक्त त्याला कोणत्याही स्थितीत बदलू शकतात. बसलेल्या स्थितीत असलेला गणपती स्थिरता, एकाग्रता आणि शांत मनाचे प्रतीक आहे. ही मूर्ती घरात, ग्रंथालयात किंवा ध्यानात पूजा करण्यासाठी योग्य आहे. उभे स्थितीत असलेला गणपती ऊर्जा, गती आणि समृद्धीचे प्रतीक आहे. मुख्य दाराजवळ अशी मूर्ती स्थापित करणे शुभ आहे. नृत्य स्थितीत असलेला गणपती सर्जनशीलता आणि आनंदाचे प्रतीक आहे. ती कला कक्षात किंवा सर्जनशील कार्य केलेल्या ठिकाणी ठेवावी.
ही ठिकाणे निषिद्ध आहेत
काही ठिकाणी गणेशाची मूर्ती अजिबात ठेवू नये. बेडरूममध्ये, बाथरूममध्ये किंवा शौचालयाजवळ, पायऱ्यांखाली, कचऱ्याच्या डबक्याजवळ किंवा अंधार्या कोपऱ्यात आणि विशेषतः दक्षिणाभिमुख भिंतीजवळ गणेशाचे चित्र किंवा मूर्ती ठेवणे शुभ मानले जात नाही. आणखी एक गोष्ट, गणपती तुमच्याकडे कोणत्याही स्वरूपात किंवा पद्धतीने येतो, त्याच्या प्रत्येक मूर्तीचा आदर करा.
त्या नियमितपणे स्वच्छ करा. धातू, दगड किंवा सजावटीच्या साहित्यापासून बनवलेल्या गणेशमूर्ती पूजेसाठी नाहीत. त्यांना प्रतीकात्मक कला म्हणून पहा. स्थिरता आणि शक्ती संतुलित करण्यासाठी त्या घराच्या पश्चिम किंवा नैऋत्य कोपऱ्यात ठेवा.
हेही वाचा: Ganesh Chaturthi 2025: गणेश मूर्ती प्रतिष्ठापनेचा योग्य नियम जाणून घ्या एका क्लिकवर, बाप्पा करतील आशीर्वादांचा वर्षाव