दिव्या गौतम, खगोलपत्री. देव दिवाळी (Dev Diwali 2025) हा सण भक्ती, प्रकाश आणि दिव्यत्वाचा एक सुंदर संगम आहे. या वर्षी हा सण 5 नोव्हेंबर रोजी साजरा केला जाईल. हा केवळ दिवे लावण्याचा दिवस नाही तर एक पवित्र काळ आहे जेव्हा देव स्वतः पृथ्वीवर येतात आणि गंगा मातेची गंगा आरती (आरती) करतात असे मानले जाते. काशी, प्रयागराज आणि हरिद्वार सारख्या पवित्र ठिकाणी, गंगेचे घाट लाखो दिव्यांनी प्रकाशित होतात. जेव्हा या दिव्यांचे प्रतिबिंब गंगेच्या पाण्यात चमकते तेव्हा ते दृश्य स्वर्गीय दिसते. आरतीचे मंत्र, दिव्यांचा प्रकाश आणि भक्तांची भक्ती संपूर्ण वातावरण भक्ती आणि शांतीने भरून जाते.

गंगा आरतीचे धार्मिक महत्त्व

पौराणिक मान्यतेनुसार, देव दिवाळीचा संबंध भगवान शिवाशी आहे. या दिवशी भगवान शिवाने त्रिपुरासुर राक्षसाचा वध (Tripurasura victory) करून देवतांना अत्याचारापासून मुक्त केले. या विजयाचे स्मरण करण्यासाठी देवतांनी स्वर्गात दिवे लावले आणि तेव्हापासून या दिवसाला "देव दिवाळी" असे म्हणतात. म्हणूनच, या दिवशी केली जाणारी गंगा आरती भगवान शिव आणि आई गंगा दोघांनाही समर्पित मानली जाते.

गंगा आरती ही केवळ एक धार्मिक विधी नाही तर ती आत्मशुद्धी आणि आंतरिक ज्ञानाचे प्रतीक देखील आहे. जेव्हा भाविक गंगेच्या काठावर दिवे लावतात तेव्हा ते स्वतःमधील नकारात्मकता, पाप आणि दुःख दूर करण्यासाठी प्रार्थना करतात. दिव्यांच्या प्रकाशामुळे अज्ञान आणि अंधार दूर होतो, आत्म्याला शुद्धी मिळते. आरती मंत्रांचा प्रतिध्वनी आणि दिव्यांच्या लहरी एक दिव्य वातावरण निर्माण करतात.

धार्मिक कृत्ये आणि सद्गुणांची संधी

देव दीपावलीचा दिवस प्रत्येक शुभ कार्यासाठी सर्वोत्तम मानला जातो. या शुभ प्रसंगी गंगेत स्नान करणे, दिवे दान करणे, दान करणे आणि भगवान शिव यांची पूजा करणे यामुळे अनेकविध फळे मिळतात. असे मानले जाते की या दिवशी केलेले प्रत्येक चांगले काम थेट देवतांपर्यंत पोहोचते, ज्यामुळे आनंद, शांती आणि समृद्धी मिळते. भाविक या दिवशी विशेष प्रार्थना करतात, त्यांच्या कुटुंबाच्या आरोग्यासाठी, कल्याणासाठी आणि मोक्षासाठी प्रार्थना करतात. गंगेच्या काठावर दिवे लावणे ही केवळ एक धार्मिक परंपरा नाही तर आत्मशुद्धी आणि देवाशी असलेल्या संबंधाचे प्रतीक देखील आहे.

हेही वाचा: कार्तिक पौर्णिमेला गंगेत स्नान करणे सर्वात पवित्र का मानले जाते?  जाणून घ्या त्याचे धार्मिक महत्त्व

हेही वाचा: Kartik Pornima 2025 Date: 04 किंवा 05 नोव्हेंबर, कार्तिक पौर्णिमा कधी आहे? जाणून घ्या योग्य तारीख आणि शुभ वेळ