डिजिटल डेस्क, नवी दिल्ली. आज भारताच्या अंतराळ कार्यक्रमात एक महत्त्वाचा दिवस आहे. इस्रोने त्यांचा आतापर्यंतचा सर्वात वजनदार उपग्रह, CMS-03, स्थानिक मातीतून प्रक्षेपित केला. 4410 किलो वजनाचा हा उपग्रह LVM3-M5 रॉकेटच्या मदतीने Gesynchronous Transfer Orbit (GTO) मध्ये प्रक्षेपित करण्यात आला. हा भारतासाठी एक महत्त्वाचा टप्पा मानला जातो.
LVM3-M5 रॉकेटला त्याच्या पेलोडमुळे "बाहुबली" असे म्हणतात. 43.5 मीटर उंचीचे हे रॉकेट पूर्णपणे एकत्रित करण्यात आले आणि उपग्रहासह श्रीहरिकोटा येथील दुसऱ्या लाँच पॅडवर नेण्यात आले.
#WATCH | Sriharikota | The launch of ISRO’s LVM3-M5 carrying the CMS-03 communication satellite from SDSC/ISRO Sriharikota.
— ANI (@ANI) November 2, 2025
Indian Navy’s GSAT 7R (CMS-03) communication satellite today would be the most advanced communication satellite thus far for the Indian Navy. The satellite… pic.twitter.com/nzWZWS94RK
'बाहुबली' लाँच
LVM3, ज्याला GSLV Mk-III म्हणूनही ओळखले जाते, हे इस्रोचे नवीन हेवी-लिफ्ट प्रक्षेपण वाहन आहे. हे रॉकेट 4410 किलोग्रॅम पर्यंत वजनाचे उपग्रह GTO मध्ये आणि 8 हजार किलोग्रॅम पर्यंत वजनाचे उपग्रह लो अर्थ ऑर्बिट (LEO) मध्ये प्रक्षेपित करू शकते. हे तीन-टप्प्यांचे रॉकेट आहे: दोन सॉलिड मोटर स्ट्रॅप-ऑन (S200), एक लिक्विड-प्रोपेलंट कोर स्टेज (L110) आणि एक क्रायोजेनिक स्टेज (C25). हे पूर्णपणे स्वदेशी तंत्रज्ञानाचा वापर करून विकसित केले गेले आहे.
या मोहिमेचा उद्देश काय आहे?
हे मिशन LVM3-M5 चे पाचवे ऑपरेशनल फ्लाइट आहे. भविष्यात इस्रोच्या महत्त्वाकांक्षी गगनयान मोहिमेसाठी त्याच रॉकेटचे मानव-रेटेड व्हर्जन (HRLV) वापरले जाईल.
हा भारताकडून प्रक्षेपित केलेला सर्वात वजनदार उपग्रह असेल, परंतु इस्रोने यापूर्वी 2018 मध्ये फ्रेंच गयाना येथून Ariane-5 रॉकेटवर GSAT-11 (5854 किलो वजनाचा) प्रक्षेपित केला होता. CMS-03 चा उद्देश भारत आणि आसपासच्या महासागरीय क्षेत्रांना मल्टी-बँड कम्युनिकेशन सेवा प्रदान करणे आहे.