छत्रपती संभाजीनगर (एजन्सी) - Marathwada Floods: गेल्या काही दिवसांपासून परतीच्या मान्सूनने मराठवाड्यात धुमाकूळ घातला आहे. मागच्या आठवड्यातच, श्रीराम दातखिळे हे धाराशिव जिल्ह्यातील एक समृद्ध दुग्ध उत्पादक होते, ज्यांचा महिन्याला 3.5 लाख रुपये उत्पन्न मिळवणारा यशस्वी व्यवसाय होता.मात्र पावसाने व पुराने होत्याचं नव्हतं झालं असून आता, ते  कांद्याच्या शेडमध्ये राहत आहेत. नशिबाच्या हृदयद्रावक फेऱ्यात आणि विनाशकारी पुराने त्याचे संपूर्ण आयुष्य वाहून नेल्यानंतर त्याच्याकडे स्वतःचे कपडेही उरले नाहीत.

55 वर्षीय दातखिले आणि त्यांचे कुटुंब भूम तालुक्यातील तेलगाव पिंपळगाव गावात दूध डेअरी चालवत होते. त्यांनी व्यवसाय विकसित करण्यासाठी कठोर परिश्रम केले आणि दुभत्या जनावरांची संख्या वाढवली. त्यांच्याकडे 40 गायी आणि 20 शेळ्यांसह मोठ्या संख्येने गुरेढोरे होती. गेल्या आठवड्यात मराठवाडा प्रदेशाला तडाखा देणाऱ्या मुसळधार पुरामुळे केवळ घरे आणि शेती उद्ध्वस्त झाली नाही तर दातखिळे सारख्या दुग्ध उत्पादक शेतकऱ्यांचे वर्षानुवर्षेचे श्रमही उद्ध्वस्त झाले, ज्यामुळे आर्थिक आणि भावनिक तूट निर्माण झाली जी सध्याच्या मदतकार्यातून भरून निघू शकणार नाही.

23 सप्टेंबरच्या रात्री, आम्ही झोपेत असताना अचानक बाणगंगा नदीचे पाणी गावात शिरले. आम्हाला स्वतःला वाचवण्यासाठी सात ते आठ मिनिटेच मिळाली. आम्हाला आमच्या फक्त दोन प्राण्यांना वाचवता आले. आम्ही काही मिनिटांतच सर्वस्व गमावले, असे दातखिळे यांचा मुलगा प्रवीण यांनी पीटीआयला सांगितले. त्यांनी सांगितले की, कुटुंबाने फक्त काही मोजक्या गुरांपासून त्यांचा व्यवसाय सुरू केला होता आणि हळूहळू त्यांना 40 गायी आणि 20 शेळ्या केल्या होत्या. 

आमच्या डेअरीमधील प्रत्येक गायीची किंमत सुमारे 1.25 लाख रुपये होती. आमचे 60 लाख रुपयांचे नुकसान झाले आहे, ज्यामध्ये शेळ्या आणि गोठ्याचा समावेश आहे. माझे कुटुंब महिन्याला 3.5 लाख रुपयांचे दूध विकून जवळपास 40 टक्के नफा कमवत होते, असे 26 वर्षीय तरुणाने सांगितले. ते कुटुंब आता एका ओळखीच्या व्यक्तीच्या शेतात बांधलेल्या कांद्याच्या शेडमध्ये राहत आहे, असे त्यांनी सांगितले.

त्यांनी सांगितले की, पुरात कुटुंबाच्या पेरू बागेचेही नुकसान झाले आहे. पीक आणि गुरांच्या नुकसानीचे सर्वेक्षण पूर्ण झाले आहे. तथापि, एनडीआरएफच्या नियमांनुसार, नुकसानभरपाई फक्त तीन जनावरांसाठीच दिली जाऊ शकते आणि तीही प्रति गुर 37,500 रुपये, असा दावा प्रवीण यांनी केला.

दरम्यान, शेतकऱ्यांसाठी काम करणाऱ्या एका स्वयंसेवी संस्थेने दावा केला आहे की त्यांच्या हेल्पलाइन, शिवारवर पूरग्रस्त शेतकऱ्यांकडून, विशेषतः पावसाने झोडपलेल्या मराठवाडा भागातील शेतकऱ्यांकडून संकटाच्या कॉल्स येत आहेत.

    हेल्पलाइनचे संस्थापक विनायक हेगाना यांनी पीटीआयला सांगितले की, शेतकऱ्यांमध्ये एक सामान्य नकार म्हणजे सरकारी मदत त्यांचे नुकसान भरून काढण्यासाठी अपुरी पडेल. गेल्या आठवड्यात उद्घाटनाच्या दिवशी हेल्पलाइनला 274 कॉल आले. फोन करणाऱ्यांपैकी 83 शेतकऱ्यांच्या मनात आत्महत्येचे विचार होते, असा दावा त्यांनी केला.

    हेगाना म्हणाले की लातूरमधील एका शेतकऱ्याची 5.5 एकर जमीन पाण्याखाली गेली आणि खताच्या पिशव्या ओल्या झाल्या. त्यांनी सांगितले की, एक खाजगी सावकार शेतकऱ्याकडून 40 लाख रुपयांची मागणी करत आहे, ज्यामध्ये त्याच्या दिवंगत वडिलांनी घेतलेले 20 लाख रुपये देखील समाविष्ट आहेत. त्या शेतकऱ्याने आम्हाला सांगितले की तो आत्महत्येचा विचार करत आहे आणि सरकारने तातडीने पीक कर्ज माफ करावे अशी मागणी केली, असे ते म्हणाले.

    नांदेडमध्ये गेल्या महिन्यात एका शेतकऱ्याने पुरात 40 म्हशी आणि 15 गायी गमावल्या, ज्यामुळे त्याचा दुग्ध व्यवसाय उद्ध्वस्त झाला.

    शेतकऱ्याने सांगितले की नुकसानभरपाई अपुरी आहे आणि तो आत्महत्येचा विचार करत आहे, हेगाना पुढे म्हणाले.

    ते म्हणाले की, शेतकरी असेही म्हणतात की, गुरांचा लम्पी स्किन रोगामुळे विमा काढला जात नाही.