मुंबई, जेएनएन. Metro Vs Monorail: सध्या मोनोरेल चर्चेत आहे. मुसळधार पावसामुळे मुंबई मोनोरेलमध्ये बिघाड झाला असून, त्यात सुमारे 200 प्रवासी अडकले आहेत. अशा परिस्थितीत, आम्ही तुम्हाला ती बनवण्यासाठी किती खर्च आला आणि ती मेट्रोपेक्षा किती वेगळी आहे, याबद्दल सांगत आहोत.
अनेकदा लोक मेट्रो आणि मोनोरेलला एकच समजतात, पण प्रत्यक्षात दोन्ही वेगवेगळ्या वाहतूक प्रणाली आहेत. मेट्रो रेल्वे सामान्यतः जमिनीखाली (अंडरग्राउंड) किंवा जमिनीवर दोन रुळांवर धावते आणि लांब पल्ल्यासाठी अधिक चांगली असते. तिच्या बांधकामावर खूप जास्त खर्च येतो. तर, मोनोरेल सामान्यतः उंचीवर बांधलेल्या एकाच ट्रॅकवर चालते आणि तिचा वापर लहान मार्गांवर, गर्दीच्या किंवा अरुंद भागांमध्ये 'फीडर सर्व्हिस' म्हणून केला जातो.
कशी झाली मुंबई मोनोरेलची सुरुवात?
मोनोरेलला मेट्रोची सहायक सेवा बनवणे आणि गर्दीच्या भागांना दिलासा देण्याच्या उद्देशाने, सप्टेंबर 2008 मध्ये मुंबईत मोनोरेल आणण्याचा निर्णय घेण्यात आला. चेंबूर ते वडाळा आणि संत गाडगे महाराज चौक असा एकूण 20 किमी लांबीचा मार्ग हा भारताचा पहिला मोनोरेल प्रकल्प ठरला.
मुंबई मोनोरेल कोणी बनवली आणि किती खर्च आला?
जागतिक निविदानंतर, 'लार्सन अँड टुब्रो' आणि मलेशियाची 'स्कॉमी इंजिनिअरिंग' (LTSE) यांना या प्रकल्पाचे कंत्राट मिळाले. सुमारे ₹2,460 कोटी खर्चाच्या या प्रकल्पाला दोन टप्प्यांत विभागण्यात आले. पहिला टप्पा वडाळा ते चेंबूर (8.8 किमी) आणि दुसरा टप्पा वडाळा ते संत गाडगे महाराज चौक (11.20 किमी) असा होता.
विलंब आणि संचालनात बदल
वडाळा ते चेंबूर हा पहिला टप्पा 2 फेब्रुवारी 2014 रोजी लोकांसाठी सुरू झाला. पण कंत्राटदार कंपनी LTSE प्रकल्प वेळेवर पूर्ण करण्यात आणि सुरळीत संचालन करण्यात अयशस्वी ठरली. परिणामी, 29 डिसेंबर 2018 रोजी एमएमआरडीएने (MMRDA) कंत्राट रद्द केले आणि स्वतःच संचालन हाती घेतले.
त्यानंतर, 4 मार्च 2019 रोजी दुसऱ्या टप्प्याचे उद्घाटन झाले आणि संपूर्ण 17 स्थानकांची लाईन लोकांसाठी खुली करण्यात आली.
आता MMMOCL च्या हाती जबाबदारी
29 डिसेंबर 2023 पासून, मुंबई मोनोरेलचे संचालन आणि देखभाल 'महा मुंबई मेट्रो ऑपरेशन कॉर्पोरेशन लिमिटेड'कडे (MMMOCL) सोपवण्यात आली आहे. आता तिच्या सर्व परिचालन आणि तांत्रिक जबाबदाऱ्या MMMOCL च्या अधिकाऱ्यांकडे आहेत.