एएनआय, नवी दिल्ली. FSSAI On Ayurveda Aahar: आयुर्वेद आता केवळ ग्रंथांपुरता मर्यादित राहणार नाही, तर घरोघरी जेवणाच्या ताटापर्यंत पोहोचणार आहे. 'आयुर्वेद आहारा'ला एफएसएसएआय (FSSAI) कडून मान्यता मिळाली आहे. भारतीय अन्न सुरक्षा आणि मानक प्राधिकरणाने (FSSAI) आयुष मंत्रालयाच्या सल्ल्याने 'आयुर्वेद आहार' श्रेणीअंतर्गत आयुर्वेदिक खाद्यपदार्थांची यादी जाहीर केली आहे.
FSSAI ने जारी केली आयुर्वेदिक खाद्यपदार्थांची यादी
'आयुर्वेद आहार' म्हणजे असे खाद्यपदार्थ जे आयुर्वेदाच्या सिद्धांतांनुसार तयार केले जातात. यामध्ये भाज्या आणि मसाल्यांपासून ते विशेष आयुर्वेदिक पाककृती आणि औषधी गुणधर्म असलेल्या खाद्यपदार्थांचा समावेश असू शकतो.
हे खाद्यपदार्थ निसर्गाशी सुसंवाद साधून तयार केले जातात, ज्यात पोषण, संतुलन आणि परंपरेचा मिलाफ असतो, जेणेकरून सर्वांगीण आरोग्याला चालना मिळेल.
या उपक्रमाने भारतीय शाश्वत संस्कृती आणि आरोग्याचा संगम होणार
आयुष मंत्रालयाने म्हटले आहे की, नवीन यादीमुळे प्रामाणिक आयुर्वेदिक ग्रंथांमधून घेतलेल्या पाककृती, घटक आणि प्रक्रियांवर आधारित खाद्यपदार्थांना मान्यता मिळाली आहे. 2022 मध्ये अन्न सुरक्षा आणि मानके (आयुर्वेद आहार) नियमांच्या सुरुवातीनंतर, भारताचे पारंपरिक खाद्यज्ञान घरोघरी पोहोचवण्याच्या दिशेने हे एक मोठे पाऊल आहे.
यादी शास्त्रीय आयुर्वेदिक ग्रंथांमधून घेतली
यामुळे प्रामाणिक आयुर्वेदिक ग्रंथांमधून घेतलेल्या पाककृती, घटक आणि प्रक्रियांवर आधारित खाद्यपदार्थांना मान्यता मिळाली आहे. नियमांच्या 'अनुसूची बी'च्या टीप (1) अंतर्गत जारी केलेली ही यादी, 'अनुसूची ए' मध्ये सूचीबद्ध असलेल्या शास्त्रीय आयुर्वेदिक ग्रंथांमधून घेण्यात आली आहे. यामुळे या खाद्यपदार्थांची पारंपरिकता आणि विश्वासार्हता सुनिश्चित होईल.
या उपक्रमाचा उद्देश 'आयुर्वेद आहार' उत्पादनांच्या निर्मितीसाठी स्पष्ट आणि विश्वसनीय संदर्भ देऊन अन्न व्यवसाय चालकांना (Food Business Operators - FBOs) मदत करणे हा आहे.
विश्वासार्ह आणि सुरक्षित 'आयुर्वेद आहार' मिळणार
अन्न व्यावसायिकांना स्पष्टपणे कळू शकेल की, आयुर्वेद-आधारित उत्पादने कोणत्या श्रेणीत येतात. यामुळे गुणवत्तेतही सुधारणा होईल. ग्राहकांनाही विश्वासार्ह आणि सुरक्षित 'आयुर्वेद आहार' मिळतील.
भविष्यात नवीन उत्पादने समाविष्ट होऊ शकतील
भविष्यात अतिरिक्त उत्पादने समाविष्ट करण्यासाठी, FSSAI ने अन्न व्यवसाय संघटनांसाठी (FBOs) एक प्रक्रिया स्थापित केली आहे, जेणेकरून FBOs जी उत्पादने अद्याप सूचीबद्ध नाहीत, त्यांना 'श्रेणी ए' मध्ये समाविष्ट करण्याची विनंती करू शकतील. 'श्रेणी ए' मध्ये समाविष्ट करण्याच्या अशा विनंतीसाठी अधिकृत ग्रंथांमधून संदर्भ द्यावा लागेल. भविष्यात होणारे सर्व बदल किंवा अद्यतने अन्न प्राधिकरणाद्वारे रीतसर कळवली जातील.
नोव्हेंबर 2023 मध्ये 'वर्ल्ड फूड इंडिया'च्या उद्घाटन समारंभात पंतप्रधान नरेंद्र मोदी म्हणाले होते की, "भारताची शाश्वत खाद्य संस्कृती हजारो वर्षांच्या प्रवासाचा परिणाम आहे."
"आयुर्वेद आहार आपल्या दैनंदिन जीवनात समाविष्ट करा" - मंत्री
आयुष मंत्रालयाचे राज्यमंत्री प्रतापराव जाधव यांनी नागरिकांना आवाहन केले की, त्यांनी 'आयुर्वेद आहारा'ला आपल्या दैनंदिन जीवनात समाविष्ट करावे. "भारताच्या पारंपरिक ज्ञानावर आधारित आणि काळाच्या कसोटीवर उतरलेल्या आहार पद्धती केवळ शरीराला पोषणच देत नाहीत, तर रोगप्रतिकारशक्ती मजबूत करून सर्वांगीण आरोग्याला चालना देतात."