लाईफस्टाईल डेस्क, नवी दिल्ली. पांडा हे गोंडस प्राणी आहेत, पण ते एक दुर्मिळ प्रजाती देखील आहेत. म्हणूनच, प्राणीसंग्रहालयात त्यांची विशेष काळजी घेतली जाते. पण तुम्हाला एक मनोरंजक गोष्ट माहित आहे का: जगात कुठेही पांडा जन्माला आला तरी तो चीनच्या मालकीचा असतो (China Panda Ownership)?
हो, हे अगदी खरे आहे. जगातील जवळजवळ सर्व पांडे चीनकडे आहेत. हे चायना पांडा पॉलिसी नावाच्या एका विशेष धोरणामुळे आहे. ते केवळ पांडा व्यवस्थापनासाठी नाही तर चीनच्या सॉफ्ट पॉवर आणि जागतिक संबंधांचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. चला त्याबद्दल अधिक जाणून घेऊया.
भेटवस्तू ते व्यवसाय असा प्रवास
या धोरणाची मुळे 1950 च्या दशकात सुरू झाली, जेव्हा चीनने पहिल्यांदा इतर देशांना "राजनयिक भेटवस्तू" म्हणून पांडे देण्यास सुरुवात केली. हे मैत्री आणि शुभेच्छांचे प्रतीक होते. तथापि, 1980 च्या दशकापर्यंत, पांडे एक धोक्यात आलेली प्रजाती बनले आणि आंतरराष्ट्रीय करारांमुळे त्यांचा व्यापार मर्यादित झाला. त्यानंतर, चीनने आपली रणनीती बदलली आणि "भेटवस्तू" ऐवजी "कर्ज" किंवा "भाडेपट्टे" देण्यास सुरुवात केली. याचा अर्थ असा की चीन मर्यादित कालावधीसाठी एखाद्या देशाला पांडे कर्ज देतो.
चीनचे पांडा धोरण कसे काम करते?
चीनचा स्पष्ट दावा असा आहे की जगातील प्रत्येक महाकाय पांडा, तो कुठूनही आला असला तरी, तो चिनी मालमत्ता आहे. हा दावा त्यांच्या नैसर्गिक अधिवासावर आधारित आहे.
संवर्धनावर भर - चीनचे म्हणणे आहे की हे धोरण पांडांचे संरक्षण करणे आणि त्यांची घटती लोकसंख्या वाढवणे हे आहे. परदेशात पांड्यांना पाठवण्याचा प्राथमिक उद्देश "संशोधन" असा आहे, ज्यामुळे त्यांच्या प्रजनन, वर्तन आणि काळजीवर आंतरराष्ट्रीय सहकार्य मिळवता येईल.
आर्थिक वचनबद्धता - कोणताही देश चीनकडून पांडा "भाड्याने" घेऊ शकतो, परंतु त्याची किंमत खूप जास्त आहे. देशांना दरवर्षी अंदाजे US$1 दशलक्ष ते US$2 दशलक्ष द्यावे लागतात. ही रक्कम थेट चीनच्या पांडा संवर्धन कार्यक्रमात जाते.
पांडा पॉलिसी - चीनची सॉफ्ट पॉवर
पांडा पॉलिसी हे केवळ पैसा आणि संवर्धनापुरते मर्यादित नाही. ते चीनच्या सॉफ्ट पॉवर आणि डिप्लोमसीचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. जेव्हा चीन एखाद्या देशाशी संबंध मजबूत करू इच्छितो तेव्हा पांडा "विचारपूर्वक दिलेली भेट" म्हणून काम करतात. उदाहरणार्थ, 1972 मध्ये अमेरिका-चीन संबंधांमध्ये मंदी येत असताना, चीनने अमेरिकेला पांडा भेट म्हणून दिले. त्याचप्रमाणे, व्यापार करार सुरक्षित करण्यासाठी किंवा राजनैतिक संबंध सुधारण्यासाठी पांड्यांना कर्ज दिले जाते.
याव्यतिरिक्त, पांड्यांचे आयोजन करणाऱ्या प्राणीसंग्रहालयांमध्ये पर्यटकांच्या संख्येत लक्षणीय वाढ दिसून येते, ज्यामुळे देशाला आर्थिकदृष्ट्या फायदा होतो. यामुळे अप्रत्यक्षपणे देशाचे चीनशी आर्थिक संबंध मजबूत होतात.
हेही वाचा: पृथ्वीच्या खोलीपासून मानवी संस्कृतीपर्यंतचा आकर्षक आहे सोन्याचा 13 अब्ज वर्षांचा प्रवास