जेएनएन, मुंबई : नवरात्रोत्सवातील सहाव्या दिवशी देवी कात्यायनीची पूजा केली जाते. देवीचे हे स्वरूप अत्यंत तेजस्वी, करुणामयी आणि उग्र मानले जाते. धर्मसंस्थापनेसाठी दैत्यांचा संहार करून जगाला भयमुक्त करणारी ही देवी म्हणून तिची आराधना केली जाते.
पूजेची पद्धत
सकाळी स्नान करून स्वच्छ व पिवळ्या रंगाचे वस्त्र धारण करावे. पूजा स्थळी कलश व देवीची प्रतिमा किंवा मूर्ती स्थापित करावी. गंध, अक्षता, पिवळी फुले, फळे व नैवेद्य अर्पण करून देवीसमोर दीप प्रज्वलित करावा. “ॐ देवी कात्यायन्यै नमः” या मंत्राचा जप करीत आरती केली जाते. या दिवशी पिवळ्या रंगाचे गोड पदार्थ – बासुंदी, श्रीखंड किंवा मधुर नैवेद्य अर्पण करण्याची प्रथा आहे.
पूजेचे महत्त्व
धर्मग्रंथांनुसार, देवी कात्यायनीच्या पूजेमुळे विवाहातील अडथळे दूर होतात आणि इच्छित जोडीदार मिळतो. ब्रह्मचारिणींनी विशेषतः ही पूजा करावी, असा उल्लेख भागवत पुराणात आहे. तसेच या पूजेने साधकाला धैर्य, पराक्रम, शौर्य, आत्मविश्वास आणि दैवी संरक्षण मिळते. व्यवसाय, शिक्षण व करिअरमध्येही यश लाभते, असा विश्वास आहे.
रंग
या दिवशी पिवळा रंग अत्यंत शुभ मानला जातो. भक्त पिवळ्या रंगाचे वस्त्र धारण करतात आणि देवीला पिवळ्या रंगाची फुले – झेंडू, सोनचाफा किंवा सुर्यफूल अर्पण करतात. हा रंग उर्जा, आनंद आणि सकारात्मकतेचे प्रतीक मानला जातो.
कथा
देवी भागवत पुराणानुसार, ऋषी कात्यायनांनी दीर्घकाळ तपश्चर्या करून देवीला कन्या स्वरूपात प्राप्त केले. त्यांच्यामुळेच तिचे नाव कात्यायनी पडले. महिषासुर या दानवाचा नाश करण्यासाठी देवीने सिंहवाहिनी, चतुर्भुजी रूप धारण केले. या युद्धात देवीने महिषासुराचा वध करून देवतांना भयमुक्त केले आणि धर्मसंस्थापना केली.
उपासनेचे महत्व
- धार्मिक मान्यतेनुसार, कात्यायनीमातेच्या उपासनेमुळे विवाहातील अडथळे नाहीसे होतात आणि इच्छित जोडीदार मिळतो.
- कुमारिका मुलींनी ही उपासना केल्यास त्यांना सुखी वैवाहिक जीवन व समृद्धी लाभते, असा उल्लेख भागवत पुराणात आहे.
- कात्यायनी पूजेमुळे भक्ताला धैर्य, शौर्य आणि आत्मविश्वास प्राप्त होतो.
- या साधनेने जीवनातील नकारात्मक शक्तींचा नाश होतो आणि साधकाला दैवी संरक्षण मिळते.
- व्यवसाय, शिक्षण आणि करिअरमध्ये यश प्राप्तीसाठीही ही उपासना उपयुक्त मानली जाते.
हेही वाचा: Lalita Panchami 2025: असुरसंहार करणाऱ्या देवीच्या ललिता स्वरूपाची आज विशेष उपासना
Disclaimer: या लेखात नमूद केलेले उपाय/फायदे/सल्ला आणि विधाने केवळ सामान्य माहितीसाठी आहेत. दैनिक जागरण आणि जागरण न्यू मीडिया या लेखाच्या वैशिष्ट्यामध्ये येथे लिहिलेल्या गोष्टींना दुजोरा देत नाही. या लेखातील माहिती विविध माध्यमे/ज्योतिषी/पंचांग/प्रवचन/श्रद्धा/शास्त्र/पुरुष कथांमधून संकलित करण्यात आली आहे. वाचकांना विनंती आहे की त्यांनी लेखाला अंतिम सत्य किंवा दावा न मानून त्यांचा विवेक वापरावा. दैनिक जागरण आणि जागरण न्यू मीडिया हे अंधश्रद्धेच्या विरोधात आहेत.