डिजिटल डेस्क, नोएडा. नवी दिल्लीत जागरण न्यू मीडिया आणि विश्वास न्यूज यांच्या सहकार्याने गूगलच्या प्रतिष्ठित 'डिजीकवच' (DigiKavach) उपक्रमांतर्गत "ज्येष्ठ नागरिकांची डिजिटल सुरक्षा: सत्याचे सोबती" या अभियानाच्या ऑनलाइन सत्राचे आयोजन करण्यात आले. या कार्यक्रमात नोबल सिटीझन फाउंडेशनतर्फे ज्येष्ठ नागरिकांनी भाग घेतला. ज्येष्ठ नागरिकांची ऑनलाइन फसवणूक आणि स्कॅम्सपासून सुरक्षा करणे आणि त्यापासून बचाव करण्याच्या पद्धतींबद्दल त्यांना जागरूक करणे हा या कार्यक्रमाचा उद्देश आहे.

नवी दिल्लीत आयोजित ऑनलाइन कार्यक्रमात, जागरण न्यू मीडियाच्या फॅक्ट चेक विंगचे असोसिएट एडिटर अभिषेक पराशर यांनी कार्यक्रमात सहभागी झालेल्या लोकांना ऑनलाइन स्कॅम्स आणि फसवणुकीबद्दल माहिती देऊन त्यापासून बचाव करण्याच्या उपायांबद्दल जागरूक केले. स्कॅमर्स ज्येष्ठ नागरिकांना कसे लक्ष्य करतात आणि त्यांची फसवणूक कशी करतात, हे देखील त्यांनी सांगितले. 

अभिषेक पराशर यांनी हेही सांगितले की, सायबर गुन्हेगार फिशिंग स्कॅम, इन्व्हेस्टमेंट स्कॅम, फेस्टिव्ह सीझन स्कॅम आणि जॉब स्कॅम यांसारख्या ऑनलाइन फसवणुकीच्या वेगवेगळ्या पद्धतींनी लोकांना जाळ्यात ओढतात. सण किंवा कोणताही विशेष कार्यक्रम आला की, हे सायबर गुन्हेगार सक्रिय होतात आणि विविध प्रकारच्या आकर्षक मेसेजसोबत फिशिंग लिंक्स शेअर करतात.

त्यांनी सांगितले की, अशा प्रकारच्या फसवणुकीपासून वाचण्यासाठी तुम्ही कोणत्याही संशयास्पद लिंकवर क्लिक करू नये आणि पाठवलेला यूआरएल (URL) काळजीपूर्वक तपासावा. घाईगडबडीत कोणतीही लिंक किंवा वैयक्तिक माहिती शेअर करणे तुम्हाला अडचणीत आणू शकते. म्हणून थांबा, काळजीपूर्वक पाहा आणि मगच कृती करा.

कार्यक्रमात सहभागी झालेल्या लोकांना गूगल पासवर्ड मॅनेजरचे महत्त्व सांगून त्याचा वापर करून मजबूत पासवर्ड कसा तयार करायचा हे शिकवण्यात आले. गूगल पास-की (Passkey) हा पासवर्डसाठी एक सोपा आणि सुरक्षित पर्याय आहे. याच्या मदतीने लॉग-इन करण्यासाठी फिंगरप्रिंट, फेस स्कॅन किंवा स्क्रीन लॉकची आवश्यकता असते आणि अशा प्रकारे तुम्ही तुमचे ऑनलाइन खाते सुरक्षित ठेवू शकता.

जागरण न्यू मीडियाच्या फॅक्ट चेक विंगच्या सीनियर सब एडिटर ज्योती कुमारी यांनी सांगितले की, आजकाल सेलिब्रिटींचे अनेक एआय-जनरेटेड डीपफेक व्हिडिओ व्हायरल केले जातात, ज्यात ते लोकांना गुंतवणूक, आरोग्य आणि गेमिंग ॲप्सबद्दल सांगताना दिसतात. ही सर्व फसवणूक करण्याची एक पद्धत आहे, जेणेकरून लोक त्यांच्या आवडत्या व्यक्तींचे व्हिडिओ पाहतील आणि स्कॅमर्सच्या जाळ्यात अडकतील. यासाठी, आपण व्हिडिओ काळजीपूर्वक पाहणे आणि अधिकृत वेबसाइटवर तपासणे आवश्यक आहे. यामुळे तुम्ही स्वतःला फसवणुकीचा बळी होण्यापासून वाचवू शकता.

    कार्यक्रमात उपस्थित असलेल्या नोबल सिटीझन फाउंडेशनचे सह-संस्थापक साहिल कौशर यांनी सांगितले की, मजबूत पासवर्ड असणे खूप महत्त्वाचे आहे. ही माहिती केवळ ज्येष्ठ नागरिकांसाठीच नाही, तर सर्वांसाठी आवश्यक आहे. ते म्हणाले की, आजच्या वेबिनारमध्ये मिळालेल्या माहितीमुळे लोक ऑनलाइन फसवणूक आणि स्कॅमपासून वाचू शकतात.

    जागरण-डिजीकवच कार्यक्रमाबद्दल

    "ज्येष्ठ नागरिकांची डिजिटल सुरक्षा: सत्याचे सोबती" या अभियानांतर्गत, जागरण डिजिटल आणि विश्वास न्यूजची टीम देशभरात सेमिनार आणि वेबिनारद्वारे प्रशिक्षण देईल. याअंतर्गत देशातील 20 राज्यांमधील 30 शहरांमध्ये प्रशिक्षण दिले जाईल. दिल्ली व्यतिरिक्त उत्तर प्रदेश, बिहार, पश्चिम बंगाल, राजस्थान, महाराष्ट्र, झारखंड, मध्य प्रदेश, छत्तीसगड, तेलंगणा, पंजाब, उत्तराखंड अशा 20 राज्यांमध्ये अशा प्रकारच्या कार्यक्रमाचे आयोजन केले जाईल. यामध्ये लोकांना ऑनलाइन स्कॅम ओळखण्याचे आणि त्यापासून बचाव करण्याचे प्रशिक्षण दिले जाईल.

    गूगलचे 'डिजीकवच' अभियान भारतात ऑनलाइन फसवणुकीविरोधात लोकांमध्ये जागरूकता वाढवत आहे. लोकांना फसवणूक आणि स्कॅमबद्दल जागरूक करणे हे या अभियानाचे उद्दिष्ट आहे.कार्यक्रमाबद्दल अधिक माहितीसाठी भेट द्या: https://www.jagran.com/digikavach/