जेएनएन, नवी दिल्ली. GST rate cuts : नवीन जीएसटी दर आज, 22 सप्टेंबर रोजी लागू झाले. या अंतर्गत, दैनंदिन वस्तूंच्या किमतींमध्ये लक्षणीय घट दिसून येईल. याचा परिणाम आगामी बिहार विधानसभा निवडणुकांवरही होऊ शकतो. छठ पूजा आणि दिवाळीच्या अगदी आधी पंतप्रधान मोदींचा हा निर्णय जनतेच्या हिताचा विषय म्हणून पाहिला जात आहे.
पंतप्रधान मोदींनी या जीएसटी सुधारणांना "आनंदाचा दुहेरी धक्का" असे वर्णन केले आहे. नवीन जीएसटी दरांमुळे नवरात्रीत दुर्गा मूर्ती आणि छठ पूजेच्या इतर वस्तू, जसे की सूप, दउरा आणि पूजा साहित्य स्वस्त होण्याची अपेक्षा आहे.
दिवाळी आणि छठपूजेपूर्वी सरकारची मोठी भेट
दिवाळी आणि छठपूजेच्या आधी जीएसटी दरांमध्ये कपात केल्याने अधिकाधिक लोकांना खरेदी करण्यास प्रोत्साहन मिळेल, ज्यामुळे बाजारपेठांमध्ये फेस्टीव्हल सीझनमध्ये चैतन्य वाढेल. दैनंदिन वापराच्या वस्तूंच्या किमती कमी झाल्यामुळे सर्वसामान्यांना दिलासा मिळेल अशी अपेक्षा आहे.
पंतप्रधान मोदी काय म्हणाले?
आपल्या भाषणात त्यांनी सांगितले की, जीएसटी 2.0 मुळे सामान्य लोकांच्या खिशावरील भार कमी होईलच, शिवाय छठ आणि दिवाळीसारखे पवित्र सण अधिक खास होतील. हे आत्मनिर्भर भारताच्या दिशेने आणखी एक पाऊल आहे.
बिहार विधानसभा निवडणुकीपूर्वी भाजपच्या रणनीतीचा एक भाग म्हणून या सुधारणांची अंमलबजावणी केली जात आहे. पक्षाला आशा आहे की या पावलामुळे बिहारी मतदारांना आकर्षित करण्यास मदत होईल, विशेषतः ज्या भागात छठपूजेचे मोठ्या प्रमाणात अनुयायी आहेत.
जीएसटी म्हणजे काय?
जीएसटी (वस्तू आणि सेवा कर) हा संपूर्ण भारतातील वस्तू आणि सेवांच्या पुरवठ्यावर लावला जाणारा एकच अप्रत्यक्ष कर आहे. तो उत्पादन शुल्क, व्हॅट आणि सेवा कर यासारख्या अनेक करांची जागा घेतो, ज्यामुळे एक एकीकृत बाजारपेठ निर्माण होते.
सुधारित जीएसटी दर कधी लागू होतील?
जीएसटी कौन्सिलच्या शिफारशीनुसार, नवीन जीएसटी दर 22 सप्टेंबर 2025 पासून लागू होतील.
22 सप्टेंबर 2025 पासून जीएसटीमध्ये कोणते बदल होतील?
या तारखेपासून, जीएसटी कौन्सिलच्या निर्णयांवर आधारित, सुधारित जीएसटी दर अनेक वस्तू आणि सेवांवर लागू होतील. या बदलांचा उद्देश दर सुलभ करणे, विसंगती दूर करणे आणि व्यवसाय आणि ग्राहक दोघांसाठीही प्रणाली सुलभ करणे आहे.
22 सप्टेंबर 2025 पासून जीएसटी नोंदणी नियम बदलतील का?
नाही. जीएसटी नोंदणी मर्यादा तशीच राहिल्या आहेत. फक्त काही पुरवठ्यांवरील कर दरांमध्ये सुधारणा केली जात आहे.
नवीन जीएसटी दर लागू झाल्यावर वाहतुकीत असलेल्या वस्तूंसाठी ई-वे बिले रद्द करून पुन्हा जारी करावी लागतील का?
नाही. दर बदलण्यापूर्वी जारी केलेले ई-वे बिले त्यांच्या पूर्ण मुदतीसाठी वैध राहतील. वैध ई-वे बिले असलेल्या आधीच वाहतूक असलेल्या वस्तूंसाठी 22 सप्टेंबरनंतर नवीन बिले आवश्यक नाहीत.
जर दर सुधारणेच्या तारखेला माझ्याकडे आधीच साठा असेल, तर मी पुरवठ्यावर सुधारित दर लागू करावा का?
हो. जीएसटी खरेदीच्या तारखेला नाही तर पुरवठ्याच्या तारखेला आकारला जातो. त्यामुळे, जरी स्टॉक आधी खरेदी केला असला तरी, 22 सप्टेंबर रोजी किंवा त्यानंतर केलेल्या कोणत्याही पुरवठ्यावर नवीन दर लागू होतील.
कोणत्या जीवन विमा पॉलिसी जीएसटी सूट अंतर्गत येतात?
ही सूट सर्व वैयक्तिक जीवन विमा पॉलिसींना लागू आहे, ज्यामध्ये टर्म प्लॅन, एंडोमेंट पॉलिसी आणि युलिप यांचा समावेश आहे. या वैयक्तिक पॉलिसींचा पुनर्विमा देखील या सूट अंतर्गत येतो.
कोणत्या आरोग्य विमा पॉलिसी जीएसटी सूट अंतर्गत येतात?
कुटुंब फ्लोटर आणि ज्येष्ठ नागरिक योजनांसह खाजगी आरोग्य विमा पॉलिसींना जीएसटीमधून सूट देण्यात आली आहे. या निर्णयानुसार अशा खाजगी पॉलिसींचा पुनर्विमा देखील जीएसटीमधून सूट देण्यात आली आहे.
प्रवासी वाहतूक सेवांवर 18% कर आकारला जाईल का?
नाही. रस्त्याने प्रवास करणाऱ्या प्रवाशांना आयटीसीशिवाय 5% कर आकारला जाईल, जरी ऑपरेटर आयटीसीसह 18% कर निवडू शकतात. हवाई प्रवासासाठी, इकॉनॉमी क्लासवर 5% कर आकारला जातो, तर इतर वर्गांवर 18% कर लागू राहतो.
सर्व औषधे जीएसटीतून पूर्णपणे का वगळली जात नाहीत?
औषधांना सूट दिल्याने उत्पादकांना कच्च्या मालावर आणि इनपुटवर आयटीसीचा दावा करण्यापासून रोखले जाईल, ज्यामुळे त्यांचा उत्पादन खर्च वाढेल. हे खर्च शेवटी ग्राहकांनाच सोपवले जातील. 5% सवलतीच्या दराने औषधे ठेवणे (शून्य दराने निर्दिष्ट केलेल्या दरांव्यतिरिक्त) त्यांची परवडणारीता सुनिश्चित करते आणि पुरवठा साखळीतून आयटीसीचा प्रवाह चालू राहतो.
जीएसटी बद्दल अधिक माहितीसाठी येथे क्लिक करा