लाइफस्टाइल डेस्क, नवी दिल्ली. Love is Blind: "प्रेम आंधळे असते" ही म्हण शतकानुशतके प्रचलित आहे. साहित्यात, चित्रपटांमध्ये आणि आपल्या दैनंदिन संभाषणांमध्ये ती वारंवार सांगितली जाते. पण तुम्ही कधी विचार केला आहे का की ही म्हण अशी का आहे?
प्रेमात पडताच एखाद्या व्यक्तीची दृष्टी कमी होते का, की त्यामागे काही खोल वैज्ञानिक आणि मानसिक रहस्य लपलेले आहे? चला या मनोरंजक प्रश्नाच्या तळाशी जाऊया आणि प्रेमाचे 'अंधत्व' प्रत्यक्षात काय आहे ते समजून घेऊया.
मेंदूत एक रासायनिक वादळ
खरं तर, प्रेमाचा अनुभव मेंदूमध्ये सुरू होतो आणि ही एक शक्तिशाली रासायनिक प्रतिक्रिया असते. जेव्हा आपण प्रेमाकडे आकर्षित होतो किंवा प्रेमात पडतो तेव्हा आपले मेंदू डोपामाइन, ऑक्सिटोसिन आणि सेरोटोनिन सारख्या रसायनांनी भरलेले असतात.
डोपामाइन, ज्याला "आनंदाचा संप्रेरक" असेही म्हणतात, ते आपल्याला प्रेमाच्या भावनांनी भरते. ते आपली "बक्षीस प्रणाली" सक्रिय करते, ज्यामुळे आपण आपल्या जोडीदाराभोवती असतो तेव्हा आपल्याला खूप आनंद होतो.
पण हे रसायन आणखी एक गोष्ट करते. ते तात्पुरते आपल्या तार्किक विचारसरणीला मंदावते. म्हणूनच आपण आपल्या जोडीदाराच्या दोषांकडे किंवा नकारात्मक पैलूंकडे दुर्लक्ष करतो. हे एखाद्या सुंदर दृश्याकडे कसे पाहता आणि त्याच्या सभोवतालच्या गोंधळाकडे दुर्लक्ष करता त्यासारखेच आहे.
मानसशास्त्र - कमतरतांकडे 'दुर्लक्ष' करणे
या अवस्थेला "सकारात्मक भ्रम" असेही म्हणतात. प्रेमात पडलेली व्यक्ती आपल्या जोडीदाराच्या गुणांना अतिशयोक्ती दाखवते आणि त्यांच्या लहान-मोठ्या दोषांकडे पूर्णपणे दुर्लक्ष करते किंवा त्यांना प्रेमाचे लक्षण म्हणून स्वीकारते.
हा एक प्रकारचा संज्ञानात्मक पूर्वाग्रह आहे जिथे भावना आपल्या तर्काला मागे टाकतात. आपल्या जोडीदाराच्या मानसिक प्रतिमेशी जुळणारे कोणतेही संकेत किंवा माहिती आपण नकळत दुर्लक्ष करतो. यालाच लोक "प्रेमाचे अंधत्व" म्हणतात. हे डोळ्यांचे अंधत्व नाही तर विवेकाचे आणि टीकात्मक विचारांचे अंधत्व आहे.
भावनिक आणि मानसिक गुंतवणूक
या अंधत्वामागे आपल्या मानसिक गरजा देखील भूमिका बजावतात.
भावनिक गुंतवणूक - एकदा आपण आपला वेळ, भावना आणि ऊर्जा एखाद्या नात्यात गुंतवली की, ते कोणत्याही परिस्थितीत यशस्वी व्हावे अशी आपली इच्छा असते. नाते टिकवून ठेवण्याची ही तीव्र इच्छा आपल्याला आपल्या जोडीदाराच्या कमतरतांकडे दुर्लक्ष करण्यास प्रवृत्त करू शकते ज्यामुळे नातेसंबंध तुटू शकतात.
दीर्घकालीन नात्याची इच्छा: जर आपण सतत आपल्या जोडीदाराच्या कमतरतांवर लक्ष केंद्रित केले, अगदी किरकोळ त्रुटींवरही, तर कोणतेही नाते जास्त काळ टिकण्याची शक्यता कमी आहे. काही प्रमाणात, "सकारात्मक भ्रम" दीर्घ आणि समाधानकारक नात्याचा पाया रचतो.
संतुलन राखण्याची कला
मनोरंजक गोष्ट म्हणजे, हे "अंधत्व" नेहमीच वाईट नसते. ज्या जोडप्यांना एकमेकांबद्दल असे "सकारात्मक भ्रम" असतात ते सहसा अधिक आनंदी आणि समाधानी असतात. भावनिक बंध मजबूत करण्याचा हा एक नैसर्गिक मार्ग बनतो.
तथापि, जेव्हा हे अंधत्व आपल्याला हानिकारक किंवा विषारी नात्यात अडकवते तेव्हा ते चिंताजनक बनते. तुमच्या जोडीदाराच्या काही त्रुटी स्वीकारणे महत्वाचे आहे, परंतु इतके नाही की तुम्ही तुमचे शारीरिक आणि मानसिक आरोग्य धोक्यात आणाल. तर आता तुम्हाला समजले आहे की याला "प्रेमात आंधळे असणे" का म्हणतात.
