लाईफस्टाईल डेस्क, नवी दिल्ली. नवरात्र हा नऊ दिवसांचा सण आहे. या काळात बरेच लोक उपवास करतात, पण तुम्ही कधी विचार केला आहे का की 9 दिवस उपवास केल्याने तुमचे शरीर कसे बदलते? तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की याचा थेट परिणाम केवळ तुमच्या मनावरच नाही तर तुमच्या शरीराच्या अंतर्गत कार्यांवरही होतो.
विज्ञान आणि आयुर्वेद दोघेही यावर सहमत आहेत की उपवास हा केवळ श्रद्धेचा विषय नाही तर शरीर शुद्ध करण्याचा एक शक्तिशाली मार्ग देखील आहे (Navratri Fasting Benefits). नऊ दिवसांच्या उपवासाचे तुमच्या शरीरावर होणारे परिणाम आपण पाहूया.
9 दिवसांच्या उपवासाचा शरीरावर होणारा परिणाम
वजन कमी करण्यास मदत करते
उपवासाच्या वेळी तुम्ही कमी कॅलरीज वापरता, ज्यामुळे तुमचे शरीर उर्जेसाठी साठवलेल्या चरबीचा वापर करते. वजन कमी करण्याची ही एक नैसर्गिक प्रक्रिया आहे. जेव्हा तुम्ही धान्य आणि तळलेले पदार्थ टाळता तेव्हा तुमच्या शरीराला अनावश्यक कॅलरीज मिळत नाहीत. यामुळे तुमचे चयापचय देखील सुधारते आणि तुमचे वजन नियंत्रित करण्यास मदत होते.
पचनक्रियेला आराम मिळतो
सामान्य दिवसांमध्ये, आपली पचनसंस्था सतत काम करते. उपवास केल्याने त्याला विश्रांती मिळते. यामुळे आतडे स्वच्छ होतात आणि आम्लता आणि अपचन यासारख्या पचन समस्या कमी होतात. जेव्हा शरीराला अन्न पचवण्यासाठी कमी काम करावे लागते तेव्हा ते आपली ऊर्जा अंतर्गत शुद्धीकरण आणि दुरुस्तीवर केंद्रित करू शकते, ही प्रक्रिया ऑटोफॅजी म्हणून ओळखली जाते.
स्ट्रेस कमी होतो
उपवासाचे केवळ शारीरिक परिणामच नाहीत तर मानसिक परिणामही होतात. त्यामुळे मन शांत होण्यास मदत होते. उपवासामुळे तणाव संप्रेरक कॉर्टिसोलची पातळी कमी होते. त्यामुळे सेरोटोनिनचे उत्पादन देखील वाढते, ज्यामुळे तुम्हाला शांत आणि सकारात्मक वाटण्यास मदत होते. नऊ दिवसांचा हा शिस्त तुम्हाला आत्मनियंत्रण शिकवतो.
शरीराचे डिटॉक्सिफिकेशन
उपवासाच्या वेळी शरीरातील विषारी पदार्थ बाहेर पडतात. ही एक नैसर्गिक डिटॉक्सिफिकेशन प्रक्रिया आहे. फळे, पाणी आणि हलके जेवण घेतल्याने आतून अशुद्धता बाहेर पडण्यास मदत होते. यामुळे त्वचेत चमक येते आणि आतून ताजेतवानेपणाची भावना येते.
इम्युनिटी सुधारते
नियमित उपवास केल्याने शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती सुधारते. जेव्हा शरीराला पचनावर कमी लक्ष केंद्रित करावे लागते तेव्हा ते रोगांशी लढण्यासाठी आपली ऊर्जा वाचवते. यामुळे पेशी मजबूत होतात आणि रोगांशी लढण्याची त्यांची क्षमता वाढते, ज्यामुळे तुम्हाला आजारी पडण्याची शक्यता कमी होते.
उपवास करताना ही काळजी घ्या
हायड्रेशन महत्वाचे: उपवास करताना, पाणी, नारळ पाणी, लिंबू पाणी आणि फळांचा रस घेत राहा जेणेकरून शरीरात पाण्याची कमतरता भासू नये.
योग्य पदार्थ निवडणे: केवळ टॅपिओका आणि बटाट्यांवर अवलंबून राहू नका. वॉटर चेस्टनट पीठ, बकव्हीट पीठ, फळे, दही आणि कमळाच्या बिया यासारखे पौष्टिक पर्याय निवडा.
अचानक उपवास सोडू नका: उपवास सोडल्यानंतर लगेचच जड किंवा तळलेले पदार्थ टाळा. हळूहळू तुमच्या नेहमीच्या आहाराकडे परत या. सुरुवातीला हलके आणि सहज पचणारे पदार्थ खा.
हेही वाचा: Sharadiya Navratri 2025: मधुमेहाचे रुग्ण कोणत्याही काळजीशिवाय नवरात्रीचे उपवास ठेवू शकतात! रक्तातील साखर नियंत्रणात ठेवण्यासाठी जाणून घ्या 5 आहार टिप्स
Disclaimer: लेखात नमूद केलेला सल्ला आणि सूचना केवळ सामान्य माहितीच्या उद्देशाने आहेत आणि व्यावसायिक वैद्यकीय सल्ला म्हणून घेऊ नये. आपल्याला काही प्रश्न किंवा चिंता असल्यास, नेहमी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.