लाईफस्टाईल डेस्क, नवी दिल्ली. Covid-19 Smell Loss: कोविड-19 संसर्गाच्या सर्वात सामान्य लक्षणांपैकी एक म्हणजे वास कमी होणे. सुरुवातीला ही तात्पुरती समस्या असल्याचे मानले जात होते, म्हणजेच संसर्ग बरा झाल्यानंतर ती दूर होईल, परंतु कालांतराने हे स्पष्ट होत आहे की ही समस्या अनेक लोकांसाठी कायमची होऊ शकते.
हो, अमेरिकेच्या राष्ट्रीय आरोग्य संस्था (NIH) मधील शास्त्रज्ञांनी केलेल्या नवीन संशोधनातून असे दिसून आले आहे की वास न येणे ही अनेक लोकांसाठी कायमची समस्या असू शकते. या संशोधनातून काय दिसून आले आणि असे का होऊ शकते ते पाहूया.
संशोधनाचे धक्कादायक निकाल
डॉ. लिओरा हॉरविट्झ यांच्या टीमने केलेल्या अभ्यासात असे आढळून आले आहे की कोविड-19 ची लागण झाल्यानंतर दोन वर्षांनीही, ज्या लोकांची वासाची जाणीव प्रभावित झाली होती त्यापैकी जवळजवळ 80% लोक सुगंध चाचणीत अपयशी ठरले. त्याहूनही चिंताजनक म्हणजे, जवळजवळ चारपैकी एकाने त्यांची वासाची जाणीव पूर्णपणे गमावली होती किंवा त्यांच्यात तीव्र घट झाली होती. या डेटावरून असे दिसून येते की कोविड-19 नंतर वासाची जाणीव कमी होणे हा केवळ तात्पुरता दुष्परिणाम नसून दीर्घकालीन आरोग्य स्थिती बनू शकते.
वासाची जाणीव का नाहीशी होते?
याचे कारण शरीराची घाणेंद्रियाची प्रणाली आहे. कोरोनाव्हायरस थेट या प्रणालीवर हल्ला करतो, जी आपल्या वासाच्या संवेदनांवर नियंत्रण ठेवते. विषाणू तेथे जळजळ निर्माण करतो, गंध शोधणाऱ्या न्यूरॉन्सना नुकसान पोहोचवतो. हे नुकसान इतके गंभीर असू शकते की एखादी व्यक्ती सामान्य दैनंदिन वास देखील ओळखू शकत नाही.
हे लक्षात घ्या: एखाद्या व्यक्तीला धूराचा वास येत नाही, गॅस गळती ओळखणे कठीण होऊ शकते आणि कुजलेले अन्न देखील वासाने ओळखणे कठीण होऊ शकते. यामुळे दैनंदिन जीवनाला मोठा धोका निर्माण होतो. सुरक्षिततेच्या धोक्यांव्यतिरिक्त, ही समस्या नैराश्यासारख्या मानसिक आरोग्य समस्यांना देखील कारणीभूत ठरू शकते.
उपचारांची शक्यता किती आहे?
या समस्येवर उपाय शोधण्यासाठी शास्त्रज्ञ काम करत आहेत. संशोधनातून असे दिसून आले आहे की काही पद्धती उपयुक्त ठरू शकतात. उदाहरणार्थ, व्हिटॅमिन ए सप्लिमेंट्स नसा पुन्हा जिवंत करण्यास मदत करू शकतात. याव्यतिरिक्त, "वास प्रशिक्षण" ही एक प्रभावी पद्धत मानली जाते. ती मेंदूला वेगवेगळ्या वासांना ओळखण्यासाठी पुन्हा प्रशिक्षण देते, ज्यामुळे खराब झालेल्या नसा बरे होण्याची शक्यता वाढते.
यासाठी नवीन प्रकार जबाबदार आहे का?
हे संशोधन अशा वेळी आले आहे जेव्हा कोरोनाव्हायरसचे नवीन प्रकार (जसे की "स्ट्रॅटस" चे XEG आणि XFG प्रकार) जगाच्या अनेक भागांमध्ये पसरत आहेत. जरी जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) अद्याप त्यांना अधिक प्राणघातक म्हणून मान्यता दिलेली नाही, तरी हे संशोधन असे दर्शविते की कोरोनाव्हायरसचे परिणाम फुफ्फुसे किंवा श्वसनसंस्थेपुरते मर्यादित नाहीत. त्याचे दीर्घकालीन परिणाम एखाद्या व्यक्तीच्या जीवनमानावर खोलवर परिणाम करू शकतात.