नवी दिल्ली. GST New Rates: मोदी सरकारने दिवाळीपूर्वी नवरात्रीत जनतेला दिवाळीची खास भेट दिली आहे. 22 सप्टेंबरपासून दैनंदिन वापराशी संबंधित बहुतेक वस्तू स्वस्त होतील. अन्नपदार्थांपासून ते दैनंदिन वापरात येणाऱ्या अनेक वस्तूंवर 5 किंवा 18 टक्के जीएसटी आकारला जाईल. वस्तू फक्त दोन स्लॅबमध्ये ठेवल्या जातील. सिन आणि लक्झरी उत्पादने वगळता जवळजवळ सर्व गोष्टी स्वस्त होणार आहेत.
22 सप्टेंबरपासून जीएसटी दर कपातीचा (GST Rate Cut) फायदा जनतेला मिळण्यास सुरुवात होईल, असे सरकारने म्हटले आहे. अनेक कंपन्यांनी जनतेला लाभ देण्याची घोषणाही केली आहे. पण एक प्रश्न असा आहे की गरीब व मध्यमवर्गीयांची आवडती कंपनी पारले जी त्यांच्या 2 आणि 5 रुपयांच्या बिस्किटांच्या (GST on Parle G) किमती कमी करेल का? दररोज सकाळी चहासोबत पार्ले जी खाणाऱ्या प्रत्येक भारतीयाच्या मनात हा प्रश्न येत आहे.
अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण यांच्या अध्यक्षतेखाली ३ सप्टेंबर रोजी झालेल्या जीएसटी कौन्सिलच्या बैठकीत दर कपातीला मंजुरी देण्यात आली. 12 आणि 28 टक्के कर रद्द करण्यात आला. फक्त 5 आणि 18 टक्के कर कायम ठेवण्यात आला. सरकारने एक यादी जारी केली. यादीत कोणत्या उत्पादनावर किती जीएसटी आकारला जाईल हे नमूद केले होते. काही वस्तूंवर तर शून्य जीएसटी आहे.
बिस्किटांवर किती GST?
जर तुम्हाला दररोज सकाळी चहासोबत बिस्किटे खायला आवडत असतील, तर तुमच्यासाठी हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे की बिस्किटांवर किती जीएसटी आकारला जातो आणि 22 सप्टेंबरपासून तो किती असेल? सध्या, बिस्किटांवर 18% कर आहे. परंतु 22 सप्टेंबर 2025 पासून ते 5% स्लॅबमध्ये येईल. म्हणजेच, जीएसटी कमी झाल्यामुळे, तुम्हाला स्वस्त दरात बिस्किटे मिळण्यास सुरुवात होईल.
पेस्ट्री, केक, बिस्किटे आणि इतर बेकरी उत्पादने, मग ती कोको असो वा नसो; कम्युनियन वेफर्स, औषधी वापरासाठी योग्य रिकाम्या कॅशेट, सीलिंग वेफर्स, राईस पेपर आणि इतर तत्सम उत्पादने 22 सप्टेंबरपासून 5 टक्के जीएसटी आकारतील. सध्या या सर्वांवर 18 टक्के जीएसटी आकारला जातो. पण खरा प्रश्न असा आहे की बिस्किट आणि नमकीन उत्पादक कंपन्या बिस्किटांच्या किमती कमी करतील का?
2 आणि 5 रुपयांचा पारले जी स्वस्त होईल का?
भारतात असे कोणतेही राज्य नाही जिथे पार्ले-जी विकले जात नाही! किंवा तुम्ही असे म्हणू शकता की भारतात असे कोणतेही कुटुंब नाही ज्यांच्या घरात पार्ले जी नाही. त्यामुळे, अशा परिस्थितीत, असा प्रश्न उपस्थित होणे स्वाभाविक आहे की जीएसटी दर कपातीमुळे 2 रुपये आणि 5 रुपयांचे पारले जी बिस्किट स्वस्त होतील का? प्रश्नाबाबत बोलायचे झाले तर, कंपनी बिस्किटांच्या किमती कमी करेल अशी शक्यता कमी आहे कारण 2018 मध्ये बिस्किट उत्पादनांवरील जीएसटी 12% वरून 18% करण्यात आला होता.
त्यावेळी कंपनी किंमत वाढवण्याचा विचार करत होती. पण नंतर त्यांनी तसे केले नाही. त्यांनी पॅकेटमधील प्रमाण कमी केले पण बिस्किटांच्या किमती वाढवल्या नाहीत. आता अशा परिस्थितीत, 22 सप्टेंबरपासून लागू होणाऱ्या नवीन जीएसटी दरांनुसार, कंपनी दर कमी करू शकत नाही. परंतु ते प्रमाण वाढवू शकते. तथापि, यावर कंपनीकडून अद्याप कोणताही प्रतिसाद मिळालेला नाही.
22 सप्टेंबरपासून कोणत्या उत्पादनांवर शून्य जीएसटी लागेल?
जीएसटी सुधारणांचा एक प्रमुख भाग म्हणजे अनेक आवश्यक वस्तू आणि सेवांना जीएसटीमधून वगळणे. सरकारने अनेक गोष्टी शून्य जीएसटी श्रेणीत आणल्या आहेत. यामध्ये अन्नपदार्थ, औषधे, शैक्षणिक साहित्य, विमा यांचाही समावेश आहे.
अति-उच्च तापमान (UHT) असलेले दूध, प्री-पॅकेज केलेले आणि लेबल केलेले छेना किंवा पनीर आणि चपाती, रोटी, पराठा, खाखरा आणि पिझ्झा ब्रेड सारख्या सर्व भारतीय ब्रेडना GST मुक्त करण्यात आले आहे. म्हणजेच, या सर्वांवर शून्य GST आकारला जाईल.