नवी दिल्ली . Indian Railways ticket rescheduling : भारतीय रेल्वे देखील शेअरहोल्डर्ससाठी फायदेशीर असलेला एक बदल लागू करत आहे: जानेवारी 2026 पासून, ग्राहक कोणतेही रद्दीकरण शुल्क न आकारता त्यांचे कन्फर्म केलेले ट्रेन तिकिटे ऑनलाइन पुन्हा शेड्यूल करू शकतात. आतापर्यंत, जेव्हा जेव्हा तुम्हाला तुमची प्रवासाची तारीख एडजेस्ट करायची होती, तेव्हा तुम्हाला तुमचे बुक केलेले तिकीट रद्द करावे लागत होते, काही रक्कम कट करून तिकीटाची रक्कम चार दिवसात तुमच्या बँक खात्यात जमा होत असते. त्यानंतर तुम्हाला नव्याने तिकीट बुक करावे लागत होते. मात्र आता तिकीट रद्द न करता तुम्हाला प्रवासाचे रिशेड्युल करता येणार आहे, हे नूतनीकरण आयआरसीटीसीच्या वेब पोर्टल आणि मोबाईल अॅप्लिकेशनच्या स्वरूपात येईल.
केंद्रीय रेल्वे मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी या निर्णयाला दुजोरा दिला आहे. वैष्णव यांनी सांगितले की, तिकिटांचे समायोजन करणे सोपे होईल आणि प्रवाशांचे होणारे नुकसानही वाचेल. तुम्हाला आता रद्द करून पुन्हा बुकिंग करावे लागणार नाही, तर फक्त तारखेची नवीन निवड करावी लागेल. मात्र, हे ट्रेनमधील जागांच्या उपलब्धतेवर अवलंबून असेल. जर नवीन तारखेची किंमत जास्त असेल तर तुम्हाला फक्त फरकाची रक्कम भरावी लागेल. मात्र नव्या तारखेचे तिकीट दर समान किंवा कमी असेल तर कोणतेही अतिरिक्त शुल्क भरावे लागणार नाही.
सध्या, रद्द करण्याच्या वेळेनुसार, रद्दीकरण शुल्क कट केले जात आहे. प्रवासाच्या 48 ते 12 तास आधी कन्फर्म तिकीट रद्द केल्यास 2 टक्के रक्कम कट केली जाते. प्रस्थान जितके जवळ येईल तितकी जास्त वजावट, चार्ट तयार होण्यापूर्वी लगेच रद्द केल्यास 50 टक्क्यांपर्यंत रक्कम कट केली जाते. नवीन रीशेड्युलिंग पर्यायामुळे बरेच नुकसान टाळता येऊ शकते.
ही प्रणाली रिअल-टाइम आधारावर आयआरसीटीसीच्या केंद्रीय आरक्षण प्रणालीशी जोडली जाईल. तुम्ही एका खात्यात प्रवेश कराल, तुमचा बुकिंग इतिहास पहाल आणि बुक केलेले तिकीट निवडाल आणि प्रवासासाठी नवीन तारीख प्रविष्ट कराल. ही प्रणाली आपोआप जागांची उपलब्धता तपासेल आणि आवश्यक भाड्यात फरक दाखवेल. रद्दीकरण शुल्क नाही, रांगेत थांबायची गरज नाही -
भारतीय रेल्वेने आपल्या कामकाजाचे डिजिटलीकरण करण्यासाठी आणि प्रवासी सेवा अधिक गतिमान करण्यासाठी घेतलेल्या व्यापक उपक्रमांचा हा एक भाग आहे. अलिकडच्या काही बदलांमध्ये सुरुवातीच्या बुकिंग विंडोमध्ये आधार प्रमाणीकरणाची पूर्वअट समाविष्ट आहे आणि बुकिंगमध्ये अचूकता वाढविण्यासाठी आरक्षण कालावधी देखील 120 दिवसांऐवजी 60 दिवसांपर्यंत कमी करण्यात आला आहे.
ही योजना कितीही आशादायक असली तरी, त्यात काही बारकावे आहेत. तुम्हाला खात्री नाही की तुमच्या नवीन तारखेला कन्फर्म सीट मिळेल. शिवाय, कोणीही फक्त कन्फर्म तिकिटांचे वेळापत्रक बदलू शकतो, प्रतीक्षा यादी किंवा आरएसी नाही.
ही योजना योग्यरित्या लागू केल्यास, ते अलिकडच्या इतिहासातील सर्वात प्रवासी-केंद्रित तिकीट सुधारणांपैकी एक बनू शकते. यामुळे वेळापत्रकात बदल करण्याची प्रक्रिया आर्थिकदृष्ट्या कमी त्रासदायक होईल आणि लोक त्यांच्या प्रवासाचे नियोजन करण्याच्या पद्धतींमध्ये अधिक लवचिक बनतील.