जेएनएन, मुंबई. Sharadiya Navratri 2025: शारदीय नवरात्रोत्सव 22 सप्टेंबरपासून सुरू होत असून, देशभरात यासाठी भक्तांची उत्सुकता वाढली आहे. देवी दुर्गेच्या नऊ रुपांची उपासना करण्यासोबतच उपवास हा या उत्सवाचा महत्त्वाचा भाग मानला जातो. धार्मिक श्रद्धेपलीकडे जाऊन उपवासाचे अनेक आरोग्यवर्धक फायदेही सांगितले जातात.

तज्ज्ञांच्या मते, उपवासामुळे शरीराला डिटॉक्स मिळतो, पचनसंस्थेला विश्रांती मिळते आणि रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते. उपवासात प्रामुख्याने फळे, दूध, शेंगदाणे, साबुदाणा, भगर यांचा आहार घेतला जातो. या हलक्या व पौष्टिक पदार्थांमुळे पचन सुधारते तसेच शरीरातील विषारी द्रव्ये बाहेर टाकण्यास मदत होते.

याशिवाय, उपवासादरम्यान मन एकाग्र राहते, ध्यान-भजनात वेळ घालवल्याने मानसिक शांती लाभते. त्यामुळे नवरात्र उपवास हा केवळ धार्मिक परंपरा नसून आरोग्य आणि अध्यात्माचा अनोखा संगम ठरतो. तज्ज्ञांचा सल्ला आहे की, उपवास करताना पुरेसे पाणी प्यावे, तेलकट व तळलेले पदार्थ टाळावेत आणि संतुलित आहार घ्यावा, म्हणजे उपवासाचे फायदे अधिक प्रमाणात अनुभवता येतील.


नवरात्र उपवासाचे फायदे

नवरात्र उपवास हा फक्त धार्मिक परंपरेपुरता मर्यादित नसून त्याचे शारीरिक, मानसिक आणि आध्यात्मिक असे अनेक फायदे सांगितले जातात.

शारीरिक फायदे

    • डिटॉक्सिफिकेशन (शुद्धीकरण): उपवासादरम्यान तेलकट, मसालेदार आणि जड अन्न टाळल्यामुळे शरीरातील विषारी द्रव्ये बाहेर पडतात.
    • पचन सुधारते: हलके, सात्त्विक आहार घेतल्यामुळे पचनक्रिया व्यवस्थित राहते.
    • वजन नियंत्रण: कमी कॅलरीचे सेवन झाल्याने चरबी कमी होते आणि वजन नियंत्रणात राहते.
    • ऊर्जा वाढते: फळे, सुकेमेवे व दूध यांसारखे पौष्टिक पदार्थ सेवन केल्याने शरीराला शुद्ध आणि टिकणारी ऊर्जा मिळते.
    • प्रतिरोधक शक्ती वाढते: नैसर्गिक व सात्त्विक पदार्थांमुळे रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत होते.

     मानसिक फायदे

    • मन शांत राहते: सात्त्विक आहार आणि संयमामुळे मनात स्थैर्य व शांती येते.
    • एकाग्रता वाढते: कमी जड अन्नामुळे आळस कमी होतो आणि प्रार्थना, ध्यानात मन रमते.
    • ताण-तणाव कमी होतो: उपवासात साधना, नामस्मरण, भजन-कीर्तनामुळे सकारात्मक ऊर्जा निर्माण होते.

    आध्यात्मिक फायदे

    • शिस्त आणि संयम: नवरात्र उपवासामुळे मन आणि इंद्रियांवर नियंत्रण ठेवण्याची सवय लागते.
    • भक्तीभाव वृद्धिंगत होतो: उपवासादरम्यान सतत देवीचे स्मरण केल्याने भक्ती व श्रद्धा दृढ होते.