दिव्य गौतम, खगोलपत्री. भाद्रपद महिन्याच्या अष्टमीच्या रात्री, जेव्हा संपूर्ण वृंदावन भक्ती आणि उत्साहात बुडालेले असते, तेव्हा बांके बिहारी मंदिराचे दृश्य अलौकिक बनते. दिव्यांचा लखलखाट, भजनांच्या मधुर लाटा आणि भक्तांचा जयजयकार हे सर्व मिळून असे वातावरण निर्माण करतात की जणू काही कृष्णाच्या जन्माचा काळ ब्रजातच परतला आहे. येथे जन्माष्टमी (Janmashtami 2025) हा केवळ एक उत्सव नाही, तर देव आणि भक्त यांच्यातील प्रेमाचा असा उत्सव आहे की तो अनुभवतानाच हृदय आनंदाने भरून जाते.
बांके बिहारी मंदिरात जन्माष्टमीचे महत्त्व
वृंदावनातील बांके बिहारी मंदिर (Banke Bihari Mandir) हे भगवान श्रीकृष्णाच्या प्रेमाचे आणि भक्तीचे एक अद्भुत केंद्र आहे. येथे जन्माष्टमी हा केवळ एक उत्सव नाही तर एक दिव्य अनुभव आहे. संपूर्ण मंदिर परिसरात भाविकांची गर्दी, भजनांचा मधुर प्रतिध्वनी आणि रात्रभर चालणारे कीर्तन यामुळे वातावरण अद्वितीय बनते.
या दिवशी बांके बिहारी जींना विशेष सजवले जाते. त्यांना नवीन कपडे, दागिने आणि फुलांनी सजवले जाते. रात्री 12 वाजता, भगवानांचा जन्मोत्सव सुरू होताच, संपूर्ण मंदिर "नंद के आनंद भयो" च्या जयघोषाने दुमदुमून जाते. येथील एक विशेष परंपरा अशी आहे की जन्माष्टमीला, भगवानांना पाळण्यात बसवले जाते आणि भक्त त्यांच्या हातांनी पाळणा हलवून त्यांची भक्ती करतात.
जन्माष्टमीला बांकेबिहारीजींचे दर्शन घेतल्यानेच व्यक्तीचे सर्व दुःख दूर होतात आणि जीवनात प्रेम, आनंद आणि सौभाग्य येते, असे मानले जाते. हा सण भक्त आणि देव यांच्यातील प्रेमाचे अतूट बंधन आणखी मजबूत करतो, जे युगानुयुगे चालत आले आहे.
वृंदावनमध्ये जन्माष्टमी कधी साजरी केली जाईल?
यावेळी वृंदावनात जन्माष्टमीचा मुख्य उत्सव 16 ऑगस्ट, शनिवारी होईल. या दिवशी मंदिर परिसर आणि त्याच्या सभोवतालचा प्रत्येक कोपरा फुले, रंगीबेरंगी पडदे आणि दिव्यांच्या हारांनी सजवला जाईल. रात्री ठीक 12 वाजता, बांके बिहारी मंदिराच्या गर्भगृहात ठाकूरजींना पंचामृत (दूध, दही, मध, तूप आणि गंगाजल) ने अभिषेक केला जाईल.
यानंतर, भगवानांना रेशमी वस्त्रे परिधान करून सोळा अलंकारांनी सजवले जाईल. हा संपूर्ण कार्यक्रम अतिशय पारंपारिक आणि गोपनीय पद्धतीने होतो आणि या काळात गर्भगृहाचे दर्शन सामान्य भाविकांसाठी बंद राहते.