डिजिटल डेस्क, नवी दिल्ली. पंचायत आणि ग्रामीण विकास मंत्री प्रल्हाद पटेल यांनी मध्य प्रदेशातील नद्यांच्या उगमांचे संरक्षण करण्यासाठी सुरू केलेल्या त्यांच्या उद्गम मानस यात्रेला घेऊन आपल्या संकल्पांचा दृढपणे पुनरुच्चार केला आहे. ते म्हणाले की, जर ते केंद्रातून मध्य प्रदेशाच्या राजकारणात परतले नसते, तर कदाचित नद्यांच्या उगमांचे संरक्षण करण्याचा संकल्प करू शकले नसते.
पटेल नर्मदा परिक्रमाच्या अनुभवांवर लिहिलेल्या त्यांच्या परिक्रमा-कृपा सार या पुस्तकाच्या प्रकाशन कार्यक्रमाला संबोधित करत होते. विशेष म्हणजे, पटेल यांनी 2 वर्षांपूर्वी उद्गम मानस यात्रा सुरू केली होती. या अंतर्गत ते आतापर्यंत 108 नद्यांच्या उगमस्थानांपर्यंत पोहोचले आहेत. याचा उद्देश मध्य प्रदेशातील जीवनदायिनी नद्यांच्या पुनरुज्जीवन आणि संरक्षणाविषयी जनजागृती करणे आहे. तसेच लोकांना पर्यावरणाबद्दल जागरूक करणे हा देखील उद्देश आहे.
कोणकोणते पाहुणे उपस्थित होते?
इंदूरच्या ब्रिलियंट कन्व्हेंशन सेंटरमध्ये 14 सप्टेंबर (हिंदी दिवस) रोजी मंत्री पटेल यांच्या नर्मदा परिक्रमाच्या अनुभवांवर आणि अनुभूतींवर संकलित परिक्रमा-कृपा सार या पुस्तकाचे प्रकाशन राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे सरसंघचालक मोहन भागवत यांच्या प्रमुख उपस्थितीत आणि महामंडलेश्वर श्री श्री 1008 श्री ईश्वरानंद जी महाराज यांच्या विशेष उपस्थितीत करण्यात आले.
प्रकाशन कार्यक्रमाचे मुख्य पाहुणे डॉ. भागवत म्हणाले- नर्मदा परिक्रमेत प्रल्हादजींना जे काही ज्ञान (बोध) मिळाले असेल, ते ज्ञान (पुस्तक) मी वरवर वाचले आहे, त्यात हेच आहे की - मी आणि माझे सोडून द्या; अंतःकरण पवित्र करा. स्वार्थ अजिबात ठेवू नका. कर्तव्य, कर्म करत चला. सर्वांना आपले मानून पुढे चला
पटेल यांनी अनुभव शेअर केले
डॉ. भागवत यांनी पुस्तकाचे सारगर्भित पद्धतीने स्पष्टीकरण देताना सांगितले की, जगात झगडे यामुळे होतात कारण लोक "मी आणि माझे" या भावनेत अडकलेले असतात. धर्माचा खरा अर्थ आहे – कोणालाही दुःख न देता जीवन जगणे. धर्म कधीही कोणाला दुःख देत नाही, जग लॉजिकने नाही तर धर्माने चालते.
कार्यक्रमादरम्यान पटेल यांनी पुस्तक लेखनाशी संबंधित अनुभव शेअर करताना सांगितले की, 30 वर्षांपूर्वी त्यांनी आपले आराध्य श्री श्री बाबाश्री जी यांची सेवा करताना नर्मदा परिक्रमा केली होती. या यात्रेचा राजकारणाशी काही संबंध नव्हता. त्याच काळातील अनुभव आणि अनुभूतींचे संकलन करून हे पुस्तक समोर आले आहे.
मंत्र्याने काय खुलासा केला?
पटेल म्हणाले की, नर्मदा परिक्रमेदरम्यान जेव्हा ते श्री श्री बाबाश्री जी यांच्यासोबत चालत होते, तेव्हा त्यांनी सांगितले होते की, नद्यांचा संगम असो; पर्वतांचा संगम असो किंवा स्त्री-पुरुषांचा संगम असो, तिथे जीवनाची शक्यता असते, त्याला चिरडून टाकण्याची चूक करू नका. तेव्हा त्यांना ही गोष्ट समजली नाही.
जागरूक होण्यासाठी त्यांना 30 वर्षे लागली. पटेल यांनी खुलासा केला की त्यांना नर्मदा नदीचे आपले अनुभव विकायचे नव्हते, म्हणून त्यांना कधीही पुस्तक प्रकाशित करण्याची इच्छा नव्हती. पण आता त्यांच्या मित्रांच्या आग्रहावरून हे पुस्तक समोर आले आहे. यातून जे काही मिळेल, ते गोसेवा आणि नर्मदा सेवा मध्ये वापरले जाईल.
प्रल्हाद पटेल यांनी केंद्रातून मध्य प्रदेशाच्या राजकारणात परतल्याचा उल्लेख करत सांगितले की - जर मी मध्य प्रदेशात परत आलो नसतो, तर कदाचित ते काम (नद्यांच्या उगमांचे संरक्षण करण्याचा संकल्प) मी करू शकलो नसतो. मला वाटते की पर्यावरणासाठी यापेक्षा चांगले काहीही असू शकत नाही. पुस्तक प्रकाशन करण्यापूर्वी डॉ. भागवत यांना प्रल्हाद सिंग पटेल यांनी त्यांच्या उद्गम मानस यात्रेदरम्यान एकत्रित केलेले 108 नद्यांचे पवित्र पाणी सुपूर्द केले.