महाकुंभ नगर, जागरण प्रतिनिधी: Mahakumbh 2025: अभिनेत्री ममता कुलकर्णी यांना महामंडलेश्वर पदवी देऊन चर्चेत आलेला किन्नर आखाडा आता नवी कथा लिहीत आहे. कोणताही गाजावाजा न करता किन्नरांच्या राहणीमानात, संवादशैलीत बदल घडवून आणण्याचे कार्य सुरू आहे. ध्यान, पूजा-पाठ यांचे महत्त्व आत्मसात करून घेतल्यामुळे किन्नर मोठ्या प्रमाणात सनातन धर्माच्या दिशेने आकृष्ट होत आहेत. महाकुंभात यहूदी, ख्रिस्ती आणि मुस्लिम किन्नरांनी सनातन धर्म स्वीकारला आहे. ज्या किन्नरांमध्ये निष्ठा आणि समर्पण अधिक होते, त्यांना महामंडलेश्वर पदवी प्रदान करण्यात आली आहे.
2015 मध्ये स्थापन झालेल्या किन्नर आखाड्याचा प्रवास
या आखाड्याची सुरुवात अत्यंत आव्हानात्मक होती. अनेक धर्मगुरूंनी या आखाड्याला तीव्र विरोध केला, पण तरीही तो पुढे वाटचाल करत राहिला. धर्मगुरू म्हणून प्रतिष्ठा मिळाल्यानंतर किन्नरांविषयी समाजात आदरभाव निर्माण झाला. आता लोक त्यांचे आशीर्वाद घेण्यासाठी आतुर असतात. परिणामी, इतर धर्मांचे किन्नरही सनातन धर्माकडे आकर्षित होत आहेत.
महाकुंभ दरम्यान उज्जैनच्या यहूदी एलाइजा यांनी सनातन धर्म स्वीकारून सती पदवी मिळवली. मुंबईच्या ख्रिस्ती मार्टिन यांचे नवीन नाव भैरवीनंद गिरी असे झाले आहे. गुजरातच्या जूनागढमधील मुस्लिम किन्नर स्वीटी यांना गिरिनारीनंद गिरी हे नाव देऊन महामंडलेश्वर पदवी प्रदान करण्यात आली आहे. तसेच, एका बँकेत काम करणाऱ्या इब्राहिम बेंजामिन यांना ईशानंद गिरी म्हणून ओळखले जात आहे. हे सर्व अखाड्यात पूर्ण समर्पणाने भजन-पूजन करत आहेत.
किन्नरांच्या जीवनात चमत्कारिक बदल
माथ्यावर तिलक, गळ्यात रुद्राक्ष, स्फटिक आणि वैजयंतीच्या माळा, आणि शरीरावर साडी धारण केलेले हे किन्नर धर्मगुरू श्रद्धेचे केंद्रबिंदू बनले आहेत. सती म्हणतात की सनातन धर्म स्वीकारल्यानंतर त्यांच्या जीवनात चमत्कारिक बदल झाले आहेत. समाजात त्यांना सन्मान आणि आपुलकी मिळत आहे.
भैरवीनंद गिरी सांगतात, "पूर्वी आमची ओळख नाचणारे आणि गाणारे म्हणून होती. आम्हाला पैसे मिळायचे, पण सन्मान नव्हता. आता परिस्थिती बदलली आहे आणि आम्हाला अपेक्षेपेक्षा जास्त सन्मान मिळत आहे." ईशानंद आणि गिरिनारीनंद गिरी म्हणतात, "जे किन्नर पूर्वी समाजाकडून तिरस्काराचे धनी होते, ते आता सन्मान मिळवत आहेत. हा बदल किन्नर आखाडा स्थापन झाल्यामुळे शक्य झाला आहे."
संन्यासाची कठोर नियमावली
संन्यास स्वीकारलेल्या किन्नरांसाठी सकाळ-संध्याकाळ भगवान शिव आणि बहुचरा मातेसमोर स्तुती गायन अनिवार्य आहे. तसेच, दीक्षा घेतल्यानंतर गुरूमंत्राचा कमीत कमी एकदा जप करणे बंधनकारक आहे. मांसाहार आणि मद्यपान कठोरपणे वर्ज्य आहे. हे सर्व संन्यास घेणाऱ्या किन्नरांकडून लेखी स्वरूपात घेतले जाते. या नियमांचे पालन न करणाऱ्या व्यक्तींना अखाड्यातून बाहेर काढले जाते.
किन्नर आखाडा सनातन धर्माच्या संस्कार, ज्ञान आणि वैराग्याचे पालन करतो. आम्ही कोणावरही जबरदस्ती करत नाही. आम्ही फक्त समर्पित भावाने आपले कार्य करतो. आमच्या कार्याने प्रेरित होऊन इतर धर्मांतील किन्नर स्वतःहून अखाड्याशी जोडले जातात. जेव्हा असे लोक आमच्याशी संपर्क साधतात, तेव्हा त्यांना संन्यास दिला जातो.
— डॉ. लक्ष्मी नारायण त्रिपाठी, आचार्य महामंडलेश्वर, किन्नर आखाडा