एजन्सी, नवी दिल्ली. Obesity And Alzheimers: आजच्या धावपळीच्या जीवनात लठ्ठपणा ही एक सामान्य समस्या बनली आहे. त्याचा परिणाम केवळ आपल्या हृदयावर, यकृतावर आणि सांध्यांवरच होत नाही तर शास्त्रज्ञांनी आता इशारा दिला आहे की तो आपल्या मेंदूसाठीही धोकादायक ठरू शकतो. अलिकडच्या एका अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की लठ्ठपणामुळे अल्झायमरसारख्या गंभीर आजारांचा धोका वाढू शकतो.
चरबीयुक्त ऊती धोकादायक संदेश पाठवतात
शास्त्रज्ञांना असे आढळून आले आहे की चरबीयुक्त ऊती केवळ चरबी साठवत नाहीत तर ती शरीराच्या वेगवेगळ्या भागांशी देखील संवाद साधते. जेव्हा एखादी व्यक्ती लठ्ठ असते तेव्हा ही चरबीयुक्त ऊती मेंदूला सूक्ष्म पेशींद्वारे रासायनिक सिग्नल पाठवते जे मेंदूच्या पेशींना नुकसान पोहोचवू शकतात.
या सिग्नलमुळे मेंदूमध्ये अमायलॉइड-β नावाचे प्रथिन जमा होते, जे अल्झायमर रोगाचे वैशिष्ट्य आहे. हे प्रथिन हळूहळू स्मरणशक्ती आणि शिक्षण कमकुवत करते.
धोका रक्त-मेंदूचा अडथळा ओलांडतो
सामान्यतः, आपला मेंदू रक्त-मेंदू अडथळा नावाच्या संरक्षक भिंतीने संरक्षित असतो. तथापि, लठ्ठपणाच्या बाबतीत, हे हानिकारक पुटिका या अडथळातून आत जाऊ शकतात. याचा अर्थ असा की चरबी आता पोट किंवा मांड्यांपुरती मर्यादित नाही; ती मेंदूच्या आत खोलवर पोहोचू शकते आणि नुकसान करू शकते. हा शोध लठ्ठपणा आणि मेंदू यांच्यातील एक खोल जैविक संबंध दर्शवितो, जो आतापर्यंत विज्ञानाला पूर्णपणे समजला नव्हता.
अभ्यासात नवीन दिशा सापडली
"अल्झायमर अँड डिमेंशिया: द जर्नल ऑफ द अल्झायमर असोसिएशन" मध्ये प्रकाशित झालेला हा अभ्यास शास्त्रज्ञ स्टीफन वॅग आणि त्यांच्या टीमने केला आहे. त्यांचे म्हणणे आहे की अमेरिकेसह अनेक देशांमध्ये लठ्ठपणा आता डिमेंशियाच्या प्रमुख कारणांपैकी एक असू शकतो.
संशोधनात असे आढळून आले की लठ्ठ आणि सामान्य वजनाच्या व्यक्तींच्या वेसिकल्समधील लिपिड्सची रचना वेगवेगळी असते. हा फरक मेंदूमध्ये अमायलॉइड-β प्रथिने किती लवकर जमा होतात हे ठरवतो. उंदीर आणि मानवी चरबीच्या नमुन्यांचा वापर करून प्रयोगशाळेतील चाचण्यांमध्ये हा परिणाम स्पष्टपणे दिसून आला.
लठ्ठपणा नियंत्रित करून अल्झायमर रोखता येईल का?
संशोधकांचा असा विश्वास आहे की भविष्यात, या सूक्ष्म-संदेशवाहकांना लक्ष्य करून त्यांचे हानिकारक सिग्नल रोखल्याने अल्झायमर सारख्या आजारांचा धोका कमी होऊ शकतो. दुसऱ्या शब्दांत, लठ्ठपणाशी संबंधित या "चरबी-ते-मेंदू" संवादात व्यत्यय आणल्याने मेंदूचे संरक्षण करण्याचा एक नवीन मार्ग मिळू शकतो.
निरोगी वजन, निरोगी मेंदू
हा अभ्यास एक खोल संदेश देतो: लठ्ठपणा हा केवळ शरीरासाठीच नाही तर मनासाठी देखील धोका आहे. निरोगी आहार, नियमित व्यायाम आणि सक्रिय जीवनशैली केवळ शरीराला दुबळे ठेवत नाही तर स्मरणशक्ती आणि मानसिक आरोग्य देखील मजबूत करते. एकंदरीत, जर आपण आपले वजन नियंत्रित करू शकलो तर आपण अल्झायमरसारख्या गंभीर आजारांपासून एक पाऊल दूर राहू शकतो.