लाईफस्टाईल डेस्क, नवी दिल्ली. Alcohol Preference Evolution: सुट्टीच्या पार्टीत एक ग्लास वाइन वातावरण आणखी मजेदार का बनवते याचा तुम्ही कधी विचार केला आहे का? याचे उत्तर कदाचित आपल्या आधुनिक जीवनशैलीत नसून लाखो वर्षांपूर्वीच्या आपल्या आदिम पूर्वजांमध्ये असेल. हो, आपल्याला दारू इतकी आवडते याचे कारण आपल्या आदिम पूर्वजांशी जोडलेले असू शकते.
हे थोडे विचित्र वाटेल, पण ते खरे आहे. ते स्पष्टपणे समजून घेण्यासाठी, तुम्हाला 5 कोटी वर्षे मागे जावे लागेल, त्या काळात जेव्हा मानव पृथ्वीवर अस्तित्वातही नव्हता. चला अधिक जाणून घेऊया.
आंबवलेल्या फळांपासून सुरुवात
सुमारे5 कोटी वर्षांपूर्वी, मानव अस्तित्वात येण्यापूर्वी, आपल्या आदिम पूर्वजांनी पिकलेल्या फळांसाठी जंगलात शोध घेतला. ही फळे अनेकदा जमिनीवर पडतात आणि स्वतःच आंबतात, ज्यामुळे थोड्या प्रमाणात इथेनॉल तयार होते.
या अल्कोहोलचा वास ओळखू शकणाऱ्या प्राइमॅट्सना फायदा झाला असता, कारण अशा फळांमध्ये साखरेचे प्रमाण जास्त असते आणि कॅलरीजही जास्त असतात. याचा अर्थ ते उर्जेचा एक उत्कृष्ट स्रोत होते.
अल्कोहोल चयापचय प्रक्रियेचे रहस्य आपल्या डीएनएमध्ये आहे
शास्त्रज्ञांच्या मते, सर्व प्राइमेट्स अल्कोहोलचे चयापचय करू शकतात, परंतु सुमारे 1 कोटी वर्षांपूर्वी, आफ्रिकन वानरांमध्ये (ज्यापासून मानव, गोरिल्ला आणि चिंपांझी नंतर उत्क्रांत झाले) एक विशिष्ट एंजाइम उत्परिवर्तन झाले.
या उत्परिवर्तनामुळे या वानरांना इतर प्राण्यांपेक्षा 40 पटीने जास्त चांगले अल्कोहोल पचवता आले. या उत्क्रांतीवादी प्रगतीमुळे अल्कोहोलयुक्त पेये आपल्यासाठी आणखी फायदेशीर बनली.
मानवांनी स्वतःची दारू बनवायला सुरुवात केली
सुमारे 10000 वर्षांपूर्वी, शेतीच्या आगमनाने, मानवांनी अल्कोहोल बनवण्यास सुरुवात केली. पूर्वी, अल्कोहोल केवळ नैसर्गिकरित्या आंबवलेल्या फळांपासून बनवले जात असे. परंतु शेतीच्या आगमनाने हे बदलले. काही शास्त्रज्ञ असेही सुचवतात की आपण प्रथम ब्रेडसाठी नाही तर बिअरसाठी धान्याची लागवड केली. याचा अर्थ असा की आपल्या मेंदूला आधीच अल्कोहोलची आवड होती आणि आता आपल्याला ते तयार करण्याचे स्वातंत्र्य आहे.
'Drunken Monkey Hypothesis' - शास्त्रज्ञांचा मनोरंजक सिद्धांत
कॅलिफोर्निया विद्यापीठ, बर्कले येथील शास्त्रज्ञ रॉबर्ट डडली यांनी ड्रंकन मंकी गृहीतक मांडले. हे गृहीतक खूपच मनोरंजक आहे. त्यावरून असे सूचित होते की आपल्या अल्कोहोलच्या आवडी प्रत्यक्षात एक प्रकारचा उत्क्रांतीवादी वारसा आहे, जो आजच्या जगात अतिसेवनाशी संबंधित आजारांना कारणीभूत ठरतो.
आधुनिक चिंपांझी देखील हे 'सौम्य व्यसन लावणारे' फळ खातात
आफ्रिकेतील चिंपांझींचे निरीक्षण करताना, शास्त्रज्ञांना असे आढळून आले आहे की ते बहुतेकदा पिकलेले, हलके आंबवलेले फळ पसंत करतात. एका अभ्यासानुसार, चिंपांझी दररोज त्यांच्या शरीराच्या वजनाच्या महत्त्वपूर्ण भागाचे फळांमध्ये सेवन करतात, ज्यामध्ये नैसर्गिकरित्या अल्कोहोलचे प्रमाण कमी असते, जे सुमारे दीड पेयांच्या समतुल्य असते.
जरी ते माणसांसारखे मद्यपान करताना दिसत नसले तरी, खाण्याच्या या पद्धतीवरून असे दिसून येते की त्यांना अल्कोहोलचा वास आणि चव देखील आवडते.
सामाजिक संबंधही मजबूत होतात
मनोरंजक गोष्ट म्हणजे, काही ठिकाणी, चिंपांझी हे आंबवलेले फळे आपापसात वाटून घेतात, जसे आपण पार्टीत पेये वाटून घेतो. यामुळे त्यांचे सामाजिक बंधन मजबूत होते. यामुळे गटाची ऊर्जा आणि धैर्य देखील वाढते, ज्यामुळे कधीकधी भांडणे होऊ शकतात. हे मानवांसाठी देखील खरे आहे. जास्त मद्यपान केल्यानंतर काही व्यक्ती सीमा ओलांडू शकतात किंवा आक्रमक वागू शकतात.
मग मानवांना दारू का आवडते?
उत्तर सोपे आहे: लाखो वर्षांपासून, आपले मेंदू आणि शरीर अल्कोहोल ओळखण्यासाठी, त्याचे कौतुक करण्यासाठी आणि पचविण्यासाठी विकसित झाले आहेत. आज सुपरमार्केटमध्ये अल्कोहोल सहज उपलब्ध आहे, परंतु त्याची मुळे आपल्या आदिम पूर्वजांमध्ये आहेत, जे जंगलात पडलेली पिकलेली फळे शोधण्यात तज्ज्ञ होते. हे लक्षात घ्या: अल्कोहोलला प्राधान्य देणे ही आधुनिक प्रवृत्ती नाही, तर एक दीर्घकालीन उत्क्रांतीची कहाणी आहे.