लाइफस्टाइल डेस्क, नवी दिल्ली. ऑफिसमध्ये काम करताना, आपण अनेकदा अशा सवयी विकसित करतो ज्याकडे दुर्लक्ष केले जाते. तथापि, या छोट्या सवयींमुळे लक्षणीय समस्या उद्भवू शकतात, विशेषतः मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी. हो, बऱ्याचदा लोकांना त्यांचा मधुमेह का वाढत आहे हे समजत नाही, तर खरे कारण त्यांच्या ऑफिसच्या दिनचर्येत आहे (Desk Job Mistakes That Worsen Diabetes Risk).
इंद्रप्रस्थ अपोलो हॉस्पिटलमधील एंडोक्राइनोलॉजी तज्ज्ञ डॉ. सप्तर्षी भट्टाचार्य स्पष्ट करतात की ऑफिसचे वातावरण आणि काम करण्याची पद्धत दोन्ही रक्तातील साखरेवर परिणाम करतात. जर या सवयी लवकर ओळखल्या नाहीत तर मधुमेह नियंत्रित करणे आणखी कठीण होऊ शकते.
बराच वेळ बसून राहणे
बहुतेक ऑफिसच्या कामांमध्ये लोकांना तासन्तास खुर्चीवर बसावे लागते. सतत बसल्याने शरीराची कॅलरीज बर्न करण्याची क्षमता मंदावते. यामुळे चयापचय मंदावतो आणि इन्सुलिन प्रतिरोध वाढतो. याचा अर्थ शरीर ग्लुकोजचे उर्जेमध्ये रूपांतर करण्यास कमी सक्षम होते आणि रक्तातील साखर सहज वाढू शकते. जर तुमचे काम बसून असेल तर दर तासाला 3–5 मिनिटे चालणे तुमच्या आरोग्यासाठी अत्यंत फायदेशीर ठरू शकते.
खाण्याचे वेळापत्रक बिघडले
बैठका, डेडलाइन आणि व्यस्त वेळापत्रक यामुळे बरेच लोक वेळेवर जेवू शकत नाहीत. दुपारचे जेवण उशिरा केल्याने किंवा कधीकधी ते पूर्णपणे वगळल्याने रक्तातील साखरेमध्ये तीव्र चढउतार होऊ शकतात. मधुमेहींसाठी असे चढउतार धोकादायक ठरू शकतात, कारण शरीराला विशिष्ट वेळी उर्जेची आवश्यकता असते. यावर सोपा उपाय म्हणजे मुख्य वेळा निश्चित करणे आणि आधीच नियोजन करणे. जर तुम्हाला हवे असेल तर, उपाशी राहणे टाळण्यासाठी तुमच्यासोबत एक छोटासा नाश्ता ठेवा.
सततचा ताण आणि अंतिम मुदतीचा दबाव
ऑफिसमधील ताण हा अनेक लोकांसाठी रोजचाच अनुभव असतो, पण मधुमेह असलेल्यांसाठी हा ताण ग्लुकोजच्या पातळीत अचानक वाढ घडवून आणू शकतो. ताणामुळे शरीरात कॉर्टिसोल नावाचा हार्मोन बाहेर पडतो, जो रक्तातील साखरेचे नियंत्रण बिघडवतो. सतत दबावाखाली राहणे किंवा घाईघाईच्या परिस्थितीत काम करणे मधुमेहाला अधिक कठीण बनवू शकते. ध्यान, खोल श्वास घेणे, लहान विश्रांती घेणे आणि वेळेवर काम करणे यामुळे ताण कमी होण्यास मदत होऊ शकते.
रात्री कमी झोप येणे
जास्त वेळ ऑफिसचे तास, रात्री उशिरापर्यंत काम करण्याच्या सवयी किंवा ताणतणाव यामुळे झोपेचा अभाव होऊ शकतो. अपुरी झोप शरीराला थकवते आणि इन्सुलिनची प्रभावीता कमी करते, ज्यामुळे रक्तातील साखरेचे प्रमाण जलद वाढते. मधुमेहींसाठी 7–8 तासांची दर्जेदार झोप आवश्यक आहे.
चहा, कॉफी आणि गोड पदार्थ
कामाच्या दरम्यान लोक अनेकदा उर्जेसाठी कॉफी, चहा किंवा गोड पदार्थांचा वापर करतात. कॅफिन किंवा साखरयुक्त पदार्थ खाल्ल्याने रक्तातील साखरेचे प्रमाण वेगाने वाढू शकते. जर तुम्हाला उर्जेची आवश्यकता असेल तर फळे, काजू किंवा निरोगी स्नॅक्स हे चांगले पर्याय आहेत.
कसे सुधारायचे?
मधुमेह नियंत्रित करण्यात लहान सवयी देखील मोठा फरक करू शकतात.
तुमच्या दैनंदिन ऑफिस रूटीनमध्ये काही सोपे बदल करून तुम्ही तुमच्या रक्तातील साखरेची पातळी स्थिर ठेवू शकता:
- दर तासाला काही मिनिटे उभे राहा आणि चालत जा.
- पुरेसे पाणी प्या.
- ताण कमी करण्यासाठी लहान ब्रेक घ्या
- कॅफिन आणि साखरेचे पदार्थ मर्यादित करा
- वेळेवर झोपण्याची आणि उठण्याची सवय लावा.
मधुमेह केवळ औषधांनी नियंत्रित होत नाही; तुमच्या दैनंदिन सवयी देखील यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. कामाच्या ठिकाणी छोट्या चुका दुरुस्त केल्याने तुमच्या रक्तातील साखरेचे व्यवस्थापन चांगले होऊ शकते. आयुष्यातील धावपळीची पर्वा न करता, थोडी सावधगिरी आणि शिस्त तुमच्या आरोग्यासाठी आवश्यक आहे.
Disclaimer: या लेखात नमूद केलेल्या टिप्स आणि सूचना केवळ सामान्य माहितीसाठी आहेत आणि त्यांचा व्यावसायिक वैद्यकीय सल्ला म्हणून अर्थ लावू नये. कोणतेही प्रश्न किंवा चिंता असल्यास नेहमी तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.